Contenido eliminado Oñembojoapy marandu
|
|
|
[[Ta'ãnga:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumbnail|250px|Yvy]]
'''Yvy''' ({{esojeikuaáva avei téra '''yvóra''' rupi, [[Elinikañe'ẽ|Tierra}})elinikañe’ẽme]]: '''Γαῖα''' ''Gaia'', térã yvóra[[Lasioñe'ẽ|lasioñe’ẽme]]: '''Tellus''', '''Terra'''), niko peteïha’e yvágambyjajere tetembohapyha [[Kuarahy]] guive ojeréva hese hi’arévo peteĩ [[kuarahyRo'y|ro’y]]. reheHa’e peteiavei mbyjajere hypy’ũvéva [[AryKuarahy Mbyjajerety|arýKuarahy Mbyjajeretýpe]]pe. Ha'eha ñandepeteĩvéva arapyojeikuaáva guasu,ipype opavaveoĩha jaikohápetekove. Ymaguare arandu ojuhu va'ekue mokõichagua tete ojehecháva yvaga guasúpe: mbyjakuéra, ñaimo'ãva oĩha peteĩ tendápente, ha [[planeta|mbyja]]kuéra. Ojere avei kuarahy rehe, [[Mekúrio]], [[Mbyja Ko'ẽ]], [[Márte]], [[Húpiter]], [[Satuyno|Satúyno]] ha [[Urano|Uráno]]. Ymave oikeva'ekue ko atýpe Plutón, ha ága katu ojehechakuaa ndaha'eiha petei [[yvagakundahára]] (planeta). Oikove hekópe umi ñambo heróva'ekue tenondeve.
{{Kuarahy mbyjajerety}}
== Téra ==
Héra ou ypy-tupi-guarani (''proto-tupí-guaraní'') ñe’ẽ '''''*ɨbɨ'''''. Upéi oiko chugui avañe’ẽ ''yvy'', tupinambañe’ẽ ''yby'', ayvuñe’ẽ ''ywy'', mundurukuñe’ẽ ''ipi'' ha heta ambue. Ha ''yvy-''gui osẽ heta ambue ñe’ẽ, ha’éva ''[[yvytu]]'', ''yvy’a'', ''[[yvypóra]]'', ''[[yvyty]]'', ''yvytĩ'' ha hetave.{{Kuarahy mbyjajerety}}
[[Ñemohenda:Tetãnguéra]]
[[Ñemohenda:Mbyjakuaa]]
|
