Diferencia entre revisiones de «Chína Tetarã Retã»

'''Chína Tetarã Retã''' ([[chinañe'ẽ]]me: 中华人民共和国 ha oje'eháicha: ''Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó''), térã hérante '''Chína''' ([[chinañe'ẽ]]me: 中国 ha oje'eháicha: ''Zhōngguó''), ha'e niko [[tetã|tetã hekosãsóva]] ojejuhúva [[Kuarahyresẽ Asia|Ásia kuarahyresẽ pehẽnguéme]]. Ko tetã hína upe [[Tetãnguéra rysýi ava hetakuére|hetavéva tetãygua]] orekóva, oiko amo 1.400 sua tapicha ko tetã yvýpe.<ref>{{cita noticia |título=China supera a EE.UU. y ya es primera economía mundial |url=http://www.eleconomista.es/internacional/noticias/6142651/10/14/China-pasa-a-ser-la-primera-potencia-mundial-mientras-Espana-sigue-desinflandose.html#Kku8uTOQfHuk9xbf |editorial=El Economista |fecha=8 de octubre de 2014 |fechaacceso=9 de octubre de 2014}}</ref><ref>{{cita noticia |nombre=Pablo|apellidos=Pardo |título=EL FMI declara a China la mayor economía del mundo |url=http://www.elmundo.es/economia/2014/10/08/54354d27268e3ee9448b4581.html |editorial=El Mundo |fecha=8 de octubre de 2014 |fechaacceso=9 de octubre de 2014}}</ref> Chína Tetarã Retã rekuái [[Aty ojokuaikuaáva peteĩnte|peteĩ atýre]] mante iñesãmbyhymbyre, ku aty héra [[Chína aty ojokuaikuaáva amoño'ỹtekuarekópe|''Partido Comunista'']] ha hetã rekuái oĩ itavusúpe, táva [[Pekĩ]].

 

 

Ijyvy apekue niko 9&nbsp;596&nbsp;960 km²,<ref name="superficie">{{Cita web |url=http://www.oratlas.com/libro-mundial/china/geografia |título=China - Geografía - Libro Mundial de Hechos |autor=CIA |fechaacceso=28 de febrero de 2017}}</ref> upéicha Chína niko pe tetã tuichavéva mbohapyha, [[Rrúsia]] ha [[Kanatã]] ituichavénte. Ko tetã ijerére ojejuhu parundy tetã ambuéva, yvate gotyo [[Rrúsia]] ha [[Mongólia]] ojejuhu; yvate kuarahyreike niko [[Kasahitã]] ha [[Kirigitã]]; kuarahyreike gotyo oĩ [[Tajikitã]] ha [[Ahyganitã]]; tetã [[Pakistán]], [[Índia]] ha [[Nepal]] ñemby kuarahyreike gotyo ojejuhu; ñemby gotyo oĩ [[Vutã]], [[Miama]], [[para Sa'yju]], [[Yvate Koréa]] ha [[Laos]]; ñemby kuarahyresẽ ngotyo ojejuhu [[para Ñemby Chína]]; kuarahyresẽ niko [[para Kuarahyresẽ Chína]] ha yvate kuarahyresẽ ngotyo tetã [[Yvate Koréa]] ojejuhu. Chína yvy apekue ituicha ha ijysaja opaichagua, ijyvy niko oñemuasãigui tave'ỹ [[Góvi]] ha [[Taklamakán]] guive, yvate gotyo ojejuhúva, umi ka'aguy guasu peve, ñemby gotyo ojejuhúva. Yvytyrysýi [[Himaláia]], [[yvytyrysýi Karakórum|Karakórum]], [[yvytyrysýi Pamir|Pamir]] ha [[Tian Shan]] oĩ ko tetã ha [[Ñemby Asia|Ñemby]]-[[Mbyte Ásia]] mbytépe. [[Ysyry Yangtze]] ha [[ysyry Sa'yju]], [[Ysyrykuéra rysýi pukukuére|umi ipukuvéva mbohapyha ha poteĩha]] Yvýpe, [[Tívete]] guive oisyrýva. Chína y rembe'y pukukue niko 14&nbsp;500 km omohembe'ýva [[paraguasu Py'aguapy]] rehe,<ref name="superficie" /> upépe ojejuhu [[para Sa'yju]], [[para Bohai]], ha umi mokõi yguasu [[para Kuarahyresẽ Chína|Kuarahyresẽ Chína]] ha [[para Ñemby Chína|Ñemby Chína]].

 

Ko tetã réra tee niko Chína Tetarã Retã (ojehaíva iñe'ẽme "中华人民共和国" ha oje'e "''Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó''"), umi ñemoñaga ha tetã rekuái ambuéva katu heta omoambue ko tetã réra. [[Chinañe'ẽ]] oipuru hetã réra ko ñe'ẽngue "Zhongguó" (ojehaíva "中国"), ko ñe'ẽngue niko ou ''zhong'' —he'iséva "mbyte"—, ha ''guó'' —he'iséva "tetã"— ha oipuru avei hikuái ko ñe'ẽngue "Zhonghuá" (ojehaíva "中华"). Ko ñe'ẽngue ''zhongguó'' ymaite guive ojeipuru ha ojehecha heta kuatiañe'ẽ ymaguarépe,<ref>{{Cita web |url= https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%B0%9A%E6%9B%B8/%E6%A2%93%E6%9D%90 |título=《尚書•梓材》 |cita=「皇天既付中國民越厥疆土于先王」 |idioma=chino |fechaacceso=14 de enero de 2014 |obra= [[Wikisource]]}}</ref> oipuru hikuái ohechaukaségui hetã niko yvy mbytépe oĩhague ha ikoéva umi tetã ambuévagui. Ndaha'éi Chína retãyguakuéra mante ohecha hetã oĩ gua'u Yvy mbytépe ha oipurúva ko ñe'ẽ "mbyte" he'i hag̃ua hetã ikoeitéva, heta tetã ambuéva oipuru avei upéicha herarã.{{harvnp|Wilkinson|2000|p= 132|sp=sí}}

 

== Mandu'apy ==