Diferencia entre revisiones de «COVID-19 ñemosarambi guasu»

Contenido eliminado Oñembojoapy marandu
Sin resumen de edición
Etiqueta: editor de código 2017
Sin resumen de edición
Etiqueta: editor de código 2017
Jehai 23:
| editor = [[Universidad Johns Hopkins]] |idioma=inglés}}</ref>
| sospechosos =
| fallecidos = {{formatnum|10063791092955}}<ref name="Universidad Johns Hopkins" />
| recuperados = {{formatnum|2488094928948309}}<ref name="Universidad Johns Hopkins" />
| activos = {{formatnum|76648388354235}}<ref name="Universidad Johns Hopkins" />
}}
 
'''COVID-19 ñemosarambi guasu 2019-2020''' niko pe [[COVID-19|koronavíru mba'asy tuichavéva]] oñepyrũ oñemosarambi oparupi [[jasypakõi]] [[2019]]-pe, ko [[COVID-19]] niko peteĩ [[mba'asy]] vai pyahu peteĩva pe [[koronavíru]] atýgui ome'ẽva.<ref name="BBC COVID-192">{{Cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51466362|title=Coronavirus disease named Covid-19|date=11 de febrero de 2020|work=BBC News|fechaacceso=11 de febrero de 2020|language=en-GB}}</ref><ref name="Gorbalenya22">{{cita publicación|url=https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1.full.pdf|título=Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: The species and its viruses - a statement of the Coronavirus Study Group|nombre1=A.E.|apellidos2=Baker|nombre2=S.C.|publicación=bioRxiv|fechaacceso=11 de febrero de 2020|idioma=inglés|doi=10.1101/2020.02.07.937862|apellidos3=Baric|nombre3=R.S.|apellidos4=de Groot|nombre4=R.J.|apellidos5=Drosten|nombre5=C.|apellidos6=Gulyaeva|nombre6=A.A.|apellidos7=Haagmans|nombre7=B.L.|apellidos8=Lauber|nombre8=C.|apellidos9=Leontovich|nombre9=A.M.|apellidos15=Sola|nombre16=J.|apellidos16=Ziebuhr|nombre15=I.|apellidos1=Gorbalenya|nombre14=I. A.|apellidos14=Sidorov|nombre13=D.|apellidos13=Samborskiy|nombre12=L. L. M.|apellidos12=Poon|nombre11=D.|apellidos11=Penzar|apellidos10=Neuman|nombre10=B.M.}}</ref> Ojehecha peteĩháme oñepyrũ táva [[Wuhan]]-pe jasypakõi 2019-pe,<ref name="The Lancet, 2020"> {{Cita web | url = https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930183-5 | título = Clinical features of patients infected with 2019 novel
coronavirus in Wuhan, China | títulotrad = Características clínicas de los pacientes infectados con la novela 2019 coronavirus en Wuhan, China | fechaacceso = 2 de abril de 2020 | autor1 = Chaolin Huang | autor2 = Yeming Wang | autor3 = Xingwang Li | autor4 = Lili Ren | autor5 = Jianping Zhao | autor6 = Yi Hu | autor7 = Li Zhang | autor8 = Guohui Fan | autor9 = Jiuyang Xu | autor10 = Xiaoying Gu | autor11 = | autor12 = Zhenshun Cheng | autor13 = Ting Yu | autor14 = Jiaan Xia | autor15 = Yuan Wei | autor16 = Wenjuan Wu | autor17 = Xuelei Xie | autor18 = Wen Yin | autor19 = Hui Li | autor20 = Min Liu | autor21 = Yan Xiao | autor22 = Hong Gao | autor23 = Li Guo | autor24 = Jungang Xie | autor25 = Guangfa Wang | autor26 = Rongmeng Jiang | autor27 = Zhancheng Gao | autor28 = Qi Jin | autor29 = Jianwei Wang | autor30 = Bin Cao| fecha = 30 de enero de 2020 | formato = pdf | sitioweb = [[The Lancet]] | idioma = en | doi = 10.1016/S0140-6736(20)30183-5 | urlarchivo = https://web.archive.org/web/20200330025034/https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930183-5 | fechaarchivo = 30 de marzo de 2020 |página=3}} </ref> tetãvore [[Hubei]] itavusu, [[República Popular China|Chína retãme]], upépe ojehecha tapichakuére ipytuhẽ asy ha ndojeikuaái mba'érepa. Haimete opavave umi hasýva omba'apo térã oiko aguĩ umi omba'ápova Piraro'o Ñemuha Guasúpe Wuhan Táva pegua.<ref>{{Cita web|url=http://www.who.int/csr/don/12-january-2020-novel-coronavirus-china/es/|título=Nuevo coronavirus - China|fechaacceso=27 de enero de 2020|sitioweb=Organización Mundial de la Salud}}</ref> [[Tesãi Arapygua Atyguasu]] (OMS) ohechakuaa ára [[11 jasyapy]] 2020-pe oikooikoha ko mba'asýgui ñemosarambi guasu oparupi.<ref name="WHOpandemic2">{{cite web|url=https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020|title=WHO Director-General's opening 7remarks at the media briefing on COVID-19—11 March 2020|date=11 de marzo de 2020|publisher=[[World Health Organization]]|access-date=11 de marzo de 2020}}</ref>
 
Ára 13 jasyporundy ary 2020 peve, oñemomarandu oiko amo 28 sua hasýva 218 tetãme (umi po tetã orekovéva hasýva niko [[Tetãvore Joapykuéra]], [[Índia]], [[Pindoráma]], [[Rrusia]] ha [[Perũ]]), amove {{formatnum|10000001092955}} omanóva (umi po tetã orekovéva omanóva hína Tetãvore Joapykuéra, Pindoráma, Índia, [[Méhiko]] ha [[Tavetã Joaju]]), amove 20.1 sua tapicha hasýva oñemogueráma<ref name="JHU CSSE">{{cite web|url=https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6|title=Coronavirus COVID-19 Global Cases|accessdate=6 de junio de 2020|publisher=[[Johns Hopkins University]]}}</ref><ref name="WOM">{{Cite web|url=https://www.worldometers.info/coronavirus/|title=Coronavirus Update (Live): Cases and Deaths from COVID-19 Virus Outbreak—Worldometer|website=www.worldometers.info}}</ref> (umi po tetã orekovéva tapicha hasýva oñemogueráma Tetãvore Joapykuéra, Índia, Pindoráma, Rrúsia ha [[Yvyafrika]]) ha amove 7 sua orekómava mba'asy (umi po tetã orekovéva tapicha orekómava mba'asy niko Tetãvore Joapykuéra, Índia, Pindoráma, [[Hyãsia]] ha Rrúsia).
 
Ko víru héra [[koronavíru]] oñemosarambi jepe tapicha tapicháre, tenondeite oñemuasãi juruaysy michĩ sa'i ohypýi, juru rendy osẽva hasýgui oñe'ẽvo, hu'úvo, iñatĩávo tétã iñambúvo.<ref>{{cita web |url=http://alef.mx/carl-flugge-y-las-gotas-de-saliva-que-se-expulsan-al-hablar/|título=Carl Flügge y las gotas de saliva que se expulsan al hablar |fechaacceso=22 de marzo de 2020 |fecha=11 de octubre de 2013 |editor=Álef Libera el Conocimiento}}</ref><ref name=WHO2020QA/><ref name="CDCTrans">{{cite web |title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) - Transmission |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/transmission.html |website=Centers for Disease Control and Prevention |accessdate=23 de marzo de 2020 |language=en-us |date=17 de marzo de 2020}}</ref> Oñemosarambi pya'eve tapichakuéra oiko oñondive peteĩ tendápe, ikatu avei oñemuasãi japokóvo mba'e oimeraẽva iky'áva ha upéi japoko ñande jurúre, ñande resáre térã ñane tĩre. Víru oñemohenda yvypóra retépe 5 ára aja, oiméne ikatu hi'ara mokõi térã amo 14 ára aja.<ref name="CDC2020Over222">{{cite web |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html |title=Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) |date=10 de febrero de 2020 |work=US [[Centers for Disease Control and Prevention]] |access-date=11 de febrero de 2020}}</ref><ref name="pathogenesis">{{cite journal|url=https://www.researchgate.net/publication/339515532|title=The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak|last1=Rothan|nombre=|last2=Byrareddy|first2=S. N.|date=Febrero de 2020|journal=Journal of Autoimmunity|fechaacceso=|page=102433|doi=10.1016/j.jaut.2020.102433|pmid=32113704|first=H. A.}}</ref> Tapicha hasýva katuete Los síntomas más comunes son la [[akãnundu|iñakãnundu]], hu'u ha ipytuhẽ asy.<ref name="CDC2020Over222" /> Umi mba'asy ambuéva ikatu oiko COVID-19 rehe niko neumonía, pytuhẽ mba'asy vai ha [[sepsis]].<ref>{{cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/hcp/clinical-guidance-management-patients.html|title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)|accessdate=23 de marzo de 2020|date=11 de febrero de 2020|website=Centers for Disease Control and Prevention|language=en-us}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/salud/2020/03/24/5e6cb95afdddffba6b8b45ab.html|título=La sepsis causa la mayoría de las muertes por coronavirus|fechaacceso=24 de marzo de 2020|fecha=24 de marzo de 2020|sitioweb=El Mundo (España)|editorial=|idioma=es}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.redaccionmedica.com/secciones/sanidad-hoy/coronavirus-supervivientes-conservan-arn-del-virus-hasta-20-dias-2123|título=Coronavirus: los supervivientes conservan ARN del virus hasta 20 días|fechaacceso=24 de marzo de 2020|fecha=10 de marzo de 2020|sitioweb=Redacción Médica|idioma=es}}</ref> Oĩ ramo jepe heta [[vakúna]] rembiaporã oparupi, ne'ĩra gueteri oĩ vakúna oikoetéva ojokokuaáva koronavíru mba'asy, ndaipóri avei mba'asy rapejoko oikoitéva,<ref name=WHO2020QA/> upévare opa ikatu jajapo jajoko hag̃ua ko mba'asy ha ñañemonguera hag̃ua niko terápia umi techaukahápe guarã ha mba'asyapypẽme guarã.<ref>{{cite web |title=Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) |url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/if-you-are-sick/caring-for-yourself-at-home.html |website=Centers for Disease Control and Prevention |accessdate=23 de marzo de 2020 |language=en-us |date=11 de febrero de 2020}}</ref>
Jehai 39:
 
Ko ñemosarambi guasu ombohasa vai heta tapichápe, pirapire ñemono'õ oñemochĩ.<ref name="NYT-20200229">{{cite news|work=[[The New York Times]]|title=Here Comes the Coronavirus Pandemic: Now, after many fire drills, the world may be facing a real fire|url=https://www.nytimes.com/2020/02/29/opinion/sunday/corona-virus-usa.html|date=29 de febrero de 2020|access-date=1 de marzo de 2020|department=Editorial|apellidos=|nombre=|fechaacceso=|periódico=|ubicación=|página=|número=}}</ref> Mbo'ehao ha mbo'ehaovusu oñemboty va'erã 124 tetãme, upéicha amo 2200 sua oñemoarandúva ndaikatúi oho mbo'ehaópe.<ref name="UNESCO2020">{{cite web |url=https://en.unesco.org/themes/education-emergencies/coronavirus-school-closures |title=COVID-19 Educational Disruption and Response |date=20 de marzo de 2020 |publisher=[[UNESCO]] |access-date=22 de marzo de 2020}}</ref> Opaite yvypóragui peteĩ mbohapýgui oñemoha'eño va'erã, opyta va'erã hógape,<ref>{{Cita web|url=https://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/sociedad/tercio-poblacion-mundial-confinada-coronavirus_1225789.html|título=Un tercio de la población mundial, confinada por coronavirus|fechaacceso=28 de marzo de 2020|apellido=|nombre=|fecha=24 de marzo de 2020|sitioweb=El Periódico de Extremadura|idioma=es}}</ref> upéicha ojehecha pirapire ñemomba'apo oñemochĩ avei <ref>{{Cita web|url=https://www.heraldo.es/noticias/economia/2020/04/14/el-fmi-alerta-que-el-covid-19-llevara-al-mundo-a-una-recesion-como-la-de-1930-1369570.html|título=El FMI alerta que el covid-19 llevará al mundo a una recesión como la de 1930|fechaacceso=24 de abril de 2020|apellido=|nombre=|sitioweb=Heraldo de Aragón|idioma=es}}</ref> ha heta umíva mba'apo'ỹ ko'ãga.<ref>{{Cita web|url=http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_738766/lang--es/index.htm|título=El COVID-19 podría cobrarse casi 25 millones de empleos en el mundo, afirma la OIT|fechaacceso=24 de abril de 2020|fecha=18 de marzo de 2020|sitioweb=Organización Internacional del Trabajo|idioma=es}}</ref> Oiko avei heta umíva omomarandu mba'e japu ko [[COVID-19|mba'asy]] rehegua,<ref>{{cite news|url=https://www.yahoo.com/news/coronavirus-spreads-one-study-predicts-101552222.html|title=As the coronavirus spreads, one study predicts that even the best-case scenario is 15 million dead and a $2.4&nbsp;trillion hit to global GDP|work=[[Business Insider]]|first1=Rosie|last1=Perper|via=[[Yahoo! News]]|date=5 de marzo de 2020|fechaacceso=|periódico=|ubicación=|página=|número=}}</ref> upéicha avei heta umi omboyke tapichakuéra oúva Chínagui.<ref name="NYT Racism">{{cite news|last1=Tavernise|first1=Sabrina|last2=Oppel Jr|first2=Richard A.|title=Spit On, Yelled At, Attacked: Chinese-Americans Fear for Their Safety|url=https://www.nytimes.com/2020/03/23/us/chinese-coronavirus-racist-attacks.html|accessdate=23 de marzo de 2020|work=[[The New York Times]]|date=23 de marzo de 2020|periódico=|ubicación=|página=|número=}}</ref>
 
== Ñepyrũ ==
=== Wuhan távape ===
Táva [[Wuhan]] tasyokuéra ohecharae oñepyrũhague ko mba'asy pyahu jasypakõi [[2019]]-pe, ojehechaukahápe umi hasýva, ha he'iháicha pe tetã kuatia maranduha tee, oñepyrũ kuri oñemosarambi tapicha tapicháre umíva omba'apo térã oiko aguĩ umi omba'ápova apytépe upe Piraro'o Ñemuha Guasúpe Wuhan Táva pegua.<ref name="OMS 12 de enero">{{Cita web|url=https://www.who.int/csr/don/12-january-2020-novel-coronavirus-china/es/|título=Nuevo coronavirus - China|fecha=12 de enero de 2020|sitioweb=[[OMS]]}}</ref> Oĩ jepe ñehesa'ỹijo ambuéva,<ref>{{Cita publicación|url=https://dash.harvard.edu/handle/1/42669767|título=Analysis of hospital traffic and search engine data in Wuhan China indicates early disease activity in the Fall of 2019|apellidos=Nsoesie|nombre=Elaine Okanyene|apellidos2=Rader|nombre2=Benjamin|fecha=8 de junio de 2020|fechaacceso=20 de junio de 2020|idioma=en-US|apellidos3=Barnoon|nombre3=Yiyao L.|apellidos4=Goodwin|nombre4=Lauren|apellidos5=Brownstein|nombre5=John}}</ref>, [[mbo'ehaorusu Harvard]] pegua techapyrãme, ohesa'ỹijo kuri táva [[Wuhan]] ra'anganguéra ha umi jeheka tapichakuéra ojapo [[internet]]-pe umi mba'asyapypẽ rehegua, upéicha ohecha hikuái mba'asy ikatu oñepyrũ 2019 araroguekúi jave.
 
Umi hasýva peteĩha oje'e rae oguerekoha [[neumonía]] pyahu ijypy ojekuaa'ỹva, ohesa'ỹijo porãve rire umi hasývape ojehechakuaa upe oporohasýva niko peteĩ [[koronavíru]] pyahu, oñembohéra kuri ''2019-nCoV''.
 
Ojekuaa umi koronavíru osyry rei [[Mymba|mymbakuéra]] apytépe, hákatu koronavíru okakuaa ha oñemoambue oike hag̃ua [[Yvypóra rete|yvypóra retépe]] (upéicha ojehero ''zoonótico'' ko [[víru]] rehe, péva he'ise oúva mymba ha ojehasa [[Yvypóra|yvypórape]]) convirtiéndolos así en virus [[Zoonosis|zoonóticos]]), upeichaite oikoháicha umi mba'asy [[SARS]], [[Kuarahyresẽ Mbyte mba'asypararã]] ha irundy koronavíru ambuéva ikatu ombohasa asy yvypórape ha imba'asyapypẽnguéra ojogua [[tĩpa'ã]]. Opaite koronavíru ko'ãga meve ojekuaáva ikatu oñemosarambi tapicha tapicháre.<ref name="RyanHill2019">{{Cita libro|apellidos=Rogier van Doorn|nombre=H.|título=Hunter's Tropical Medicine and Emerging Infectious Diseases E-Book|año=2019|editorial=Elsevier Health Sciences|isbn=978-0-323-55512-8|edición=10th|página=286|capítulo=33. Viral Respiratory Infections|apellidos2=Yu|nombre2=Hongji|chapter-url=https://books.google.com/books?id=y8SODwAAQBAJ&pg=PA286}}</ref><ref name="CDC13Jan2020">{{Cita web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/novel-coronavirus-2019.html|título=Novel Coronavirus 2019 {{!}} CDC|fechaacceso=14 de enero de 2020|fecha=13 de enero de 2020|sitioweb=www.cdc.gov|idioma=en-us}}</ref>
 
=== Ñemosarambi tetãnguéra ambuévare ===
Ko'ãga jaikuaa jasypakõi 2019 ko mba'asy oñemuasãima ha oguahẽma [[Európa|Európape]], tenondeitépe táva [[Parĩ]], <ref>https://www.elperiodico.com/es/sociedad/20200505/estudio-medico-detecta-covid-19-europa-francia-diciembre-coronavirus-7950461</ref> [[Milán]] ha [[Turín]]-pe,<ref>{{Cita web|url=https://elpais.com/sociedad/2020-06-19/un-estudio-de-aguas-residuales-confirma-que-la-covid-19-ya-estaba-en-italia-en-diciembre.html|título=Un estudio de aguas residuales confirma que la covid-19 ya estaba en Italia en diciembre|fechaacceso=20 de junio de 2020|apellido=Verdú|nombre=Daniel|fecha=19 de junio de 2020|sitioweb=EL PAÍS|idioma=es}}</ref> hákatu oñemuasãi kañyhápe, hi'areite ojekuaa hag̃ua ko mba'asy oĩmaha Európape, ñehesa'ỹijo rupi.
 
[[Tesãi Arapygua Atyguasu]] (OMS) omomarandu rire ko mba'asy ikatu oñemosarambi oparupi, heta tetã Ásiape ohasáva [[SARS]] ñemosarambi guasúre [[2003]]-pe oñepyrũ oñembosako'i. Tetãnguéra [[Chína Tetarã Retã|Chína]] jerére oñepyrũ oipuru tembiporu he'íva tapichakuéra iñakãnundúvapa hetã rembe'ýpe, ani hag̃ua oike ijyvýpe umi hasýva.<ref name="Parry2020">{{Cita publicación |url=https://www.bmj.com/content/368/bmj.m56 |título=Pneumonia in China: lack of information raises concerns among Hong Kong health workers |apellidos=Parry |nombre=Jane |fecha=8 de enero de 2020 |publicación=BMJ |volumen=368 |idioma=en |issn=1756-1833 |doi=10.1136/bmj.m56 |pmid=31915179}}</ref>
 
Ára 13 jasyteĩme OMS omombe'u ojehecháma upe hasýva peteĩha tetã ambuévape, ndaha'éiva Chína. Peteĩ kuña Chinagua 61 ary orekóva ha oikove táva Wuhan hi'aguĩva, ha'e oho aviõme ára 8 jasyteĩ Wuhan guive [[Tailandia]] peve 5 hogayguáva ndive. Oguahẽvo upépe ojehechakuaa iñakãnunduvahague ha ojegueraha chupe tasyópe.<ref name=”oms1401”>{{Cita noticia |autor=Organización Mundial de la Salud |título=Nuevo coronavirus - Tailandia (ex-China) |url=https://www.who.int/csr/don/14-january-2020-novel-coronavirus-thailand-ex-china/en/ |fecha= 14 de enero de 2020 |fechaacceso=24 de abril de 2020
}} </ref><ref name="Schnirring14Jan20202">{{Cita web|url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/report-thailands-coronavirus-patient-didnt-visit-outbreak-market|título=Report: Thailand's coronavirus patient didn't visit outbreak market|fechaacceso=15 de enero de 2020|autor=Schnirring|nombre=Lisa|fecha=14 de enero de 2020|sitioweb=CIDRAP|idioma=en}}</ref> Upe guive, pya'eite oñemosarambi tetãnguére rupi.
 
Upe [[Tesãi Arapygua Atyguasu]] (OMS) ohechakuaa, ára 30 jasyteĩ 2020-me, oikoha mba'e vai ikatu oporombohasa'asy oparupi, he'iháicha Tesãi Rekorã Arapygua kuatiápe,<ref name="Schnirring20Jan20202">{{Cite web|url=http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/new-coronavirus-infects-health-workers-spreads-korea|title=New coronavirus infects health workers, spreads to Korea|last=Schnirring|first=Lisa|date=20 de enero de 2020|website=CIDRAP|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200121042344/http://www.cidrap.umn.edu/news-perspective/2020/01/new-coronavirus-infects-health-workers-spreads-korea|archive-date=21 de enero de 2020|fechaacceso=21 de enero de 2020}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://delfino.cr/2020/01/oms-declara-estado-de-emergencia-internacional-ante-el-avance-del-nuevo-coronavirus|título=OMS declara estado de emergencia internacional ante el avance del nuevo coronavirus|fechaacceso=30 de enero de 2020|sitioweb=delfino.cr}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.who.int/news-room/detail/30-01-2020-statement-on-the-second-meeting-of-the-international-health-regulations-(2005)-emergency-committee-regarding-the-outbreak-of-novel-coronavirus-(2019-ncov)|título=Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)|fechaacceso=30 de enero de 2020|sitioweb=www.who.int|idioma=en}}</ref> ha upéi ohechakuaa ára [[11 jasyapy]] 2020-pe oikoha ko mba'asýgui ñemosarambi guasu oparupi, hetaitégui ojehecha umi hasýva (118&nbsp;000) ha omanóva (4291) oparupi (114 tetãme).<ref name="oms pandemia">{{Cita web|url=https://politico.mx//minuta-politica/internacional/oms-declar%C3%B3-el-coronavirus-como-una-pandemia/|título=OMS advierte que puede ser considerado como una pandemia|fechaacceso=11 de marzo de 2020|sitioweb=politico.mx}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://www.eltiempo.com/salud/coronavirus-ya-es-una-pandemia-declara-la-oms-471524|título=Atención: la OMS declara al coronavirus como una pandemia|fechaacceso=11 de marzo de 2020|fecha=11 de marzo de 2020|sitioweb=El Tiempo}}</ref>
 
== Mba'asy jejoko ==
Línea 45 ⟶ 63:
 
[[Paraguái]]pe, tasyo ha pohãnohára kuéra ojerure ani hag̃ua [[tembi'u|jakaru]] ha jay'u heta tapicha apytépe peteĩ tembipurumíre térã ja'u [[terere]] ha [[ka'ay]] heta tapicha ndive jajapoháichajepi. Ág̃a guive peteĩteĩ jaguerekova'erã ñande terere ha ka'ay ñandéve g̃uarãnte ha aníke ñaikuave'ẽ ñande rapichápe. Naiporãvéima avei jajopopyhy térã ñañohetũ, upéicha avei ñamopotĩ porã ha py'ỹiva'erã ñande [[óga|róga]] ha umi mba'e ñande térã ambuéva opokova'ekue.<ref>{{Cita web |título= Koronavíru guaraníme, David Galeano Olivera |url= https://lenguaguarani.blogspot.com/2020/03/coronavirus-koronaviru.html |fecha= 21 jasyporundy 2020 |sitioweb= Lenguaguarani |fechaacceso= 9 de abril de 2020}} </ref>
 
 
 
== Mandu'apy ==