Diferencia entre revisiones de «Ñorairõ Guasu Mokõiha»

Contenido eliminado Oñembojoapy marandu
Sin resumen de edición
Etiqueta: editor de código 2017
Sin resumen de edición
Jehai 102:
|notas =
}}
'''Ñorairõ Guasu Mokõiha''' ha'e akue [[ñorairõ]] oiko heta tetãme, oñepyrũ va'ekue [[1939]]-pe ha opa [[1945]]-pe. Upe aja oñorairõ haimete opa tetã Yvy jerekuégui, opaite umi [[tetã mbaretete]], oñembyaty mokõi atýre oñembojováiva: Umi [[Ñorairõ Guasu Mokõiha Oñoirũva]] ha umi [[Ñorairõ Guasu Mokõiha Retã Mbaretete Mbyteguágui|tetã mbaretete mbyteguágui]]. Kóva ha'e akue ñorairõ tuichavéva opaite [[Marandeko|yvypóra rembiasakuégui]], tetãnguéra ogueraha va'erã ambue tetãme amove 100 sua ñorairõhára ha oiko «[[ñorairõ guasu]]» reko, he'iséva umi tetã oñorairõva oipurupaite ñorairõ ñeha'ãme iviru remimono'õ, imboka atykuéra ha hembirekokuaa rembiapo, upéicha noñembojoavyvéima viru remimono'õ tetãyguápe guarã ha ñorairõme guarã. Ko ñorairõ herakuãite avei heta tetãygua omanógui —techapyrãme, [[Holocausto]], ojeity mboka okapúva táva guasu ári, [[Hirochíma ha Nagasáki ojekapupárõguare|Hirochíma ha Nagasáki ojekapupa]] mboka guasúre átomo rendyry oipurúva— Ñorairõ Guasu Mokõiha ha'e upe oporojukavéva, ndaipóri ñorairõ ambuéva ijojaha, amo 50 térã 100 tekove omano.<ref>{{Cita libro|título=The Complete Illustrated History of World War Two: An Authoritative Account of the Deadliest Conflict in Human History with Analysis of Decisive Encounters and Landmark Engagements|nombre=Donald |apellidos=Sommerville|editor=Lorenz Books|año=2008|página=5|isbn=0754818985}}</ref>
 
Ñorairõ oñepyrũ ára [[1 jasyporundy]] ary [[1939]]-pe, [[Alemáña ondyryrõguare Polóñare 1939-pe|Alemáña ondyrývo Polóñare]], [[Alemáña nási]] ojaposégui hetã guasurã oñembohérata [[Reich Mbohapyha]] Európa yvýpe, ha upéi ára 3 jasyporundy [[Tavetã Joaju]], [[Hyãsia]] ha umi oĩva [[Tetãnguéra Ñembojoaju|Tetãnguéra Ñembojoajúpe]] oñemoĩ Alemáña rehe, ombohovake hese. Ary 1939 paha guive ha 1941 ñepyrũ meve, Alemáña [[ñendyry pya'e|ondyry ha oñemomba'e]] pya'eite heta tetãre [[Európa]] yvyrusúpe. [[Nási]] kuéra ha [[URSS|soviétiko]] kuéra ojapókuri jekupytyha, upéicha [[URSS]] oñemomba'e ha oñembojára heta yvy pehẽnguére umi hetã ijykeguávagui, kuarahyreike gotyo. Tavetã Joaju ha Tetãnguéra Ñembojoaju añónte ipokatu ombohovake hag̃ua umi [[Ñorairõ Guasu Mokõiha Retã Mbaretete Mbyteguágui|tetã mbaretete mbyteguágui]] amo [[Áfrika]] pehẽngue yvateguápe ha [[ñorairõ ýpe]]. Jasypoteĩ 1941 aja, tetã mbaretete mbyteguágui oñepyrũ [[Apo Barbarossa|ondyry URSS]] rehe, upéicha oñepyrũ ñorairõ yvýre tuichavéva ojehechandaijojáiva ko'ãga peve. Jasypakõi 1941-me, [[Hapõ]] pya'e [[Pearl Harbor rehe oñendyrýrõguare|ondyry Tetãvore Joapykuéra]] rehe, [[Hyãsia]], [[Vyretáña Guasu]] ha [[Tetãnguéra Yvýi]] retãvorekuéra rehe [[Ásia]]-pe ha [[paraguasu Py'aguapy|paraguasu Py'aguapýpe]], oñembojára voi yvy tuichavévare, Hapõ niko [[Chína-Hapõ ñorairõ mokõiha|oñorairõ Chínare 1937]] guive<ref>{{Cita libro|nombre1=David P|apellido1=Barrett|apellido2= Shyu|título= China in the anti-Japanese War, 1937–1945: politics, culture and society. Volume 1 of Studies in modern Chinese history|editor=Peter Lang |ubicación=New York|año= 2001 |isbn= 0-8204-4556-8 |página= 6|nombre2=Lawrence N}}</ref>{{Harvnp|Hotta|2015|}} ha ombotuichave hetã apekue [[Ñembykuarahyresẽ Asia|Ñembykuarahyresẽ Ásiape]].
 
Umi tetã mbaretete mbyteguágui noñemotenondevéima Hapõ nosẽ pu'akáigui heta yguasu [[Batalla de Midway ñorairõ|ñorairõme]], tetãnguéra mbaretete mbyteguágui ndaipu'akáigui avei ñorairõ [[El Alamein ñorairõ mokõiha|Yvate Áfrika]]-pe ha [[Stalingrado ñorairõ]]me. Ary 1943 aja, Alemáña ndaipu'akái [[Kuarahyresẽ Európa]]-pe, [[Ñorairõ Guasu Mokõiha Oñoirũva|tetãnguéra oñoirũva]] ondyry [[Itália]] rehe ha [[Tetãvore Joapykuéra]] ipu'aka meme heta ñorairõme [[Paraguasu Py'aguapy|paraguasu Py'aguapýpe]], upéicha tetãnguéra mbaretete mbyteguágui ikangyve ha oñemomichĩ. Ary 1944 aja umi [[Ñorairõ Guasu Mokõiha Oñoirũva]] kuarahyreikegua [[Normandía ñorairõ|ondyry Hyãsiare]], upe aja [[Tetã peteĩ reko Soviétiko]] oñemomba'e jey hetãvorére ha upéi ondyry hikuái Alemáña retãre.