Diferencia entre revisiones de «Hyãsia Ñepu'ã»

Contenido eliminado Oñembojoapy marandu
mb ortografía
Jehai 1:
[[Ta'ãnga:Eugène Delacroix - La liberté guidant le peuple.jpg|thumb|250px]]
 
'''Ñorairõ Hyãsia''' - Ñorairõ [[Hyãsia]]-pe, [[14 jasypokôijasypokõi]], ary [[1789]]-pe.
 
IporâIporã ñanemandu’a upe ñorairôñorairõ mboyve Hyãsia retâretã oñemboja’ohague mbohapýpe. PeteîhámePeteĩháme tupâoguatupãogua ruvicha; mokôihámemokõiháme umi [[huguy hovýva]]; ha mbohapyhápe katu tetâyguakuératetãyguakuéra. IporâIporã avei ja’e, Hyãsia-pe upérôupérõ oîhagueoĩhague heta tapicha iñarandúva, péicha: [[Montesquieu]], [[Rousseau]], [[Voltaire]], [[Diderot]], [[Locke]] ha ambuéva. Ko’âKo’ã tapicha ndojokupytúi [[Luis XVI]] ndive hemiandu ambuégui hikuái. Ha’ekuéra ndohechaporâindohechaporãi Réi rembiapo, ha’éva avei tetâtetã ha opa mba’e jára. Ha’ekuéra ndohechaporâindohechaporãi avei tetâtetã ñemboja’o mbohapýpe.
 
Ivaivévo tetâtetã rembiasa -ndoguerekovéiva pirapire ha avei oîguioĩgui ndohechaporâivandohechaporãiva tetâtetã ñemboja’o mbohapýpe- umi huguy hovýva oñemboja
tetâyguakuératetãyguakuéra rendápe ohesape’a ha omyasâivoomyasãivo ijapytepekuéra tekojoja reko; umíva apytépe oîkurioĩkuri Duque de Orleans ha Gilberto de Lafayette, oñorairôva’ekueoñorairõva’ekue, Norteamérica-pe, [[omosâsoomosãso]] haĝuahag̃ua umi 13 táva oîvaoĩva [[Ingleterra]] poguýpe.
 
TetâTetã Amandaje oñepyrûoñepyrũ mboyve hembiapo, tavakuéra ha umi amandajemimi oikóva okaháre; ojeruremavoíkuri hikuái peteîpeteĩ Léi Guasu Hyãsia-pe ĝuarâg̃uarã. ÁĝaÁg̃a katu umi tupâoguatupãogua ruvicha ha umi huguy hovýva oñeha’âoñeha’ã hikuái ani haĝuahag̃ua opyta pu’aka’ỹre ha imba’eta’ỹre. TetâyguakuéraTetãyguakuéra katu ojerure tetâtetã ha avano’ôavano’õ [[remisâmbyhyremisãmbyhy]] ñembopyahu. Jepémo oiko ñomongeta ko’âko’ã mba’ére, noñeĝuahêinoñeg̃uahẽi peteîpeteĩ ñe’êmeñe’ẽme, ha upevakuére, oñepyrûkurioñepyrũkuri ñorairômimiñorairõmimi upéi ojepysova’ekue ohóvo Paris tuichakue javevére.
 
Upéicha rupi, ary [[1789]] jave, [[Paris]]-gui oiko ñorairôñorairõ renda. Mbohapy mba’e omomýi tetâyguakuérapetetãyguakuérape: TekosâsoTekosãso reka, TetâTetã Amandaje ñemongu’e ha Ñe’ême’êÑe’ẽme’ẽ “Juego de Pelota” ñemoañete. IporâIporã jaikuaa Ñe’ême’êÑe’ẽme’ẽ “Juego de Pelota” oikova’ekue [[20 jasypoteîjasypoteĩ]] 1789 jave; kóva rupive 577 tetârerapeguatetãrerapegua ojoaju ha he’íkuri omba’apótaha kane’ô’ỹrekane’õ’ỹre ome’êome’ẽ peve peteîpeteĩ [[Léi Guasu]] Hyãsia-pe. Jepémo tetâyguatetãygua oipotákuri umi mba’e, Réi Luis XVI katu oñembotavyete ha ombotove chupekuéra. Péva ári, tetâyguakuératetãyguakuéra huguyrakuvékuri oñemosêvooñemosẽvo Jacobo Nécker, Tetâmba’etaTetãmba’eta Kuaitapyhára. UpémarôUpémarõ, Luis XVI ojehecha tesaparápe ha ojerure pytyvôpytyvõ ambue tetâmetetãme, ombouva’ekue heta ñorairôhárañorairõhára oñemohendáva Paris ha Versalles jerére. Ojehúvo ko’âko’ã mba’e ha ohechakuaávo Luis XVI oñembotavyha chuguikuéra, tetâyguatetãygua opu’âopu’ã ha osêmakatuosẽmakatu oñorairôoñorairõ haĝuahag̃ua tuichaháicha hembipota rehehápe.
 
Hetaiterei tapicha oike upe ñorarirômeñorarirõme, haimete 40 térâtérã 50.000 rupi ojeity Les Invalides ári, mboka rekávo. [[La Bastilla]]-pe katu hyapu ñorairôñorairõ purahéi ha upeichavérôupeichavérõ jepe umi ñorairôhárañorairõhára nombokapuséi tetâyguakuéraretetãyguakuérare jepémo oguereko hikuái heta mboka ha [[kaño]]. Namombyrýi upégui, [[Marte Ñu|Marte Ñúme]], Luis XVI ñorairôharakuérañorairõharakuéra oíva Pierre de Besenval poguýpe, avei oñembotavy upe huvichágui ha upehaguére nombokapúi tetâyguakuéraretetãyguakuérare.
 
Ára [[14 jasypokôijasypokõi]] 1789, 15:30 [[aravo]] jave, tetâyguakuératetãyguakuéra oñepyrûkurioñepyrũkuri ojupi [[ogyke]] oîvaoĩva La Bastilla jerére ha upekuévo ombokapu hi’ári. UpevarâUpevarã oipurúkuri po kaño ho’áva ipopekuéra. Uperiremínte, Luis XVI ñorairôharakuérañorairõharakuéra oñepomoîoñepomoĩ. 17 aravo jave tetâyguakuératetãyguakuéra oikémakatu La Bastilla-pe ha oñemomba’e mbokakuérarare. Marques de Launay, ha’éva upe ka’irâika’irãi ruvicha, ojejukákuri ha iñakângueiñakãngue ojekutu, hechapyrâhechapyrã, upe ogaguasu renondépe. Ko’âKo’ã mba’e ombopy’aguasuve tetâyguakuérapetetãyguakuérape ha oho heseve tenonde gotyo, ojuka peve Réi Luis XVI ha ipehêngukuérapeipehẽngukuérape.
 
Upe mba’e guasuete ohechaukáva tetâyguatetãygua pyapy ha upekuévo ome’êvaome’ẽva Hyãsia-yguápe tekosâsotekosãso; opyta -upe guive- peteîpeteĩ techapyrârôtechapyrãrõ maymaite tetâmetetãme ĝuarâg̃uarã. Añetehápe, upe guive, Francia rembiasa iñambue ha upe ára opyta mandu’arâmemandu’arãme chupekuéra. Upe guive avei oñemopyenda mbarete ko’âko’ã mbohapy ñe’êñe’ẽ mayma ava rekovépe: [[tekosâsotekosãso]], [[tekojoja]] ha joyke’yrayhu. Ipahápe, tekotevêtekotevẽ ja’e 14 jasypokôijasypokõi ha’ehína Hyãsia retâretã arete guasu.
 
[[Ñemohenda:Hyãsia]]