Hera tee niko Víctor Marie Hugo, heñóikuri ára [[26 jasykõi]] ary 1802-pe, [[Besanzón]], [[Francia]] retãme. Itúva herava’ekue Joseph Leopold Sigisbert Hugo ha isýkatu Sophie Trebuchet. ImitâmeImitãme Víctor oikókuri París-pe ha upéicha avei [[Madrid]] ha [[Napoles]]-pe. Upéi, isy oheja itúvape ha oikókuri Víctor Lahorie ndive, imborayhujára pyahu. ImitârusúpeImitãrusúpe, ary [[1815]] rupi, Víctor Hugo ohaiñepyrûkuriohaiñepyrũkuri iñe’êpotyiñe’ẽpoty ypykue (Francés ñe’êpotyñe’ẽpoty ryru). Oñehekombo’e ijehegui, isy ha ijoyke’ykuéra oha’âoha’ã hikuái umi hembiapokue. Oje’e hese oîhaoĩha umi haihára ikatupyryvéva apytépe [[hyãsiañe'ẽ]]me.
Víctor Hugo rembiapokue apytépe jajuhukuaa opaichagua haipyre, polítikaguigua ñe’êsyryñe’ẽsyry jepe. Ñe'ẽpapára, ñoha'ãngahaihára ohechakuaa ha oñandupypukúva hetâyguahetãygua remikotevêremikotevẽ. Umi hembiapo ombopyahu Hyãsia ñe'ẽporâhaipyreẽporãhaipyre. Oikohague rupi oipysyròmbaretékuri hemiandu ha upe mba’ére oñemosêva’ekueoñemosẽva’ekue hetâguihetãgui haimete mokôipamokõipa ary (1852 – 1870). Umi hembiapokue ojekuaavéva apytépe oîoĩ: ''Odas y baladas'' ([[1826]]), ''Las hojas de otoño'' (1832) ha ''Las contemplaciones'' (1856), ''Los castigos'' (1853), ''La leyenda de los siglos'' (1859 ha [[1877]]). Ojapoakue avei heta [[mombe'ugua'u]]: ''Nuestra Señora de París'' (1831) ha Los miserables ([[1862]]).
Víctor Hugo omanókuri Táva [[Parĩ]]-pe, ára 22 jasypo ary 1885-pe. OñeñotŷkuriOñeñotỹkuri Panteón de París-pe, ára 1 jasypoteîjasypoteĩ ary 1885-pe ha upérôupérõ omoirûpahákuriomoirũpahákuri chupe mokôimokõi sua tapicha ohechakuaa ha omomba'eguasúva hekove.
