Cecilio Báez ha’eva’ekue peteĩha mburuvicha Paraguáipe oisãmbyhyva’ekue 9 jasypakõi 1905 guive 25 jasypateĩ 1906 meve.

Cecilio Báez
Período de gobierno - República del Paraguay: 9 jasypakõi 1905
25 Jasypateĩ 1906
Predecesor: Juan Bautista Gaona
Sucesor: Benigno Ferreira
Fecha de nacimiento: 1 jasyteĩ 1862
Lugar de nacimiento: Asunción
Fecha de fallecimiento: 18 jasypoteĩ 1941
Lugar de fallecimiento: Asunción
Profesión: Docente y Periodista

Hekove jehaijey

Doctor Cecilio Báez González o’arahecha Paraguaýpe, 1 jasykõi 1862 jave. Itúva Nicolás Báez ha isy Faustina González. Ityvýra Otoniel, Benjamín, heindy Modesta ha Restituta Báez González. Omenda 25 ary orekóvo Marcelina Allende ndive, mitãkuña kaasapéña 19 ary, itúva ha’eva’ekue don Policarpo Allende (español) ha isy doña Rosario Monges (paraguaya). Cecilio ha Marcelina mborayhúgui heñói 14 mitã, ijapytépe Dr. Amadeo, Arminda, ha Nicolás Báez Allende.

Oñemoarandu secundaria-pe Colegio Nacional de la Capital 1878 arýpe ha oime pakõi temimbo’e apytépe oñeme’ẽ peteĩ beca interna Santa Rosa rupive oipytyvõva 25 “patacones”-pe (moneda upérõ) káda mes.Oime peteĩha promoción orekóva Universidad Nacional de Asunción oguenohẽva mbohapy diploma doctor Derecho ha Ciencias Sociales-pe péva 15 de julio 1893 jave.Ko’ã diploma oñeme’ẽ orden: Cecilio Báez González, Gaspar Villamayor ha Emeterio González. Omba’apo kyre’ỹme periodismo-pe, ha ogueraha hemiandu ruguaitépe mborayhu redacción rehe, avei oñeme’ẽmbaite docencia ha política-pe.

Omba’apo ha ikatupýry, oimévo decano de Derecho-pe, ombo’e historia, ha’e oime decano ha rector Universidad Nacional-pe.

Gobierno omotenondévo José Félix Estigarribia, ojeiporavo ichupe Rector Honorífico Perpetuo de la Universidad Nacional-pe. Oipyhy opáichagua techaramo oñeme’ẽvo ichupe distincón internaciona, ijapytépe miembro Sociedad de Ciencias Sociales Filadelfia-pe ko’ãva Estados Unidos-pe, Academia de Historia de La Habana ha Société Academique D`Historie Internacional Parĩ-pe.Hembiapo arandu apytépe oime i “Ensayos sobre la libertad civil, La tiranía en el Paraguay, Ensayo sobre el Dr. Francia ha dictadura en Sudamérica avei Resumen de la Historia del Paraguay “.

Ohai avei ambue tembiapo índole jurídica ha histórica. Ojekuaa ichupe Maestro de la Juventud Paraguaya ramo. Péicha oheja tembiapo omyenyhẽva biblioteca Paraguay-pe. Omano Paraguaýpe(Asunción) 18 jasypoteĩ 1941 jave ohupytývo 79 ary.

Tetã sãmbyhy jehaijey

Ha’e Presidente provisional de la República, ojeporavova’ekue asamblea paraguaya rupive 9 jasypakõime 1905 jave, péva omyengoviávo don [Juan B. Gaona]]-pe, oñemongúiva. Gabinete omyakãva-pe oime: ministro del Interior José Emilio Pérez; ministro de Hacienda, Emiliano González Navero; Relaciones Exteriores-pe, Cayetano A. Carreras ha ministro de Guerra y Marina Benigno Ferreira. Ko período naiporãiete oĩgui apañuãi política-pe ha péva ndojokói prosperidad económica-pe, ñane retã ohasa ko’ã árape oho porãiterei sector económico.

Oisãmbyhývo tetã oñepyrũ ogueru umi automóvil Paraguáipe; ko’ápe opu’ã ojuehe (famoso duelo) omotenondéva Carlos García ha Gomes Freire Esteves, omano García; peteĩ época ojajáiha economía tetãme: oñemopyenda umi empresa industrial ha comercial; oñemoheñói biblioteca Enrique Solano López ha Blas Garay-gui; oñemopu’ã Hospital Militar; oñepavimenta umi tape asunceña; ojedeklara umi yvy fiscal ha municipal, omonéĩ estatuto Sociedad “Los Amigos de la Educación”, reheguáva.

Economíape oñemoheñói Banco Paraguayo ha oñembohetáve capital Industrial Paraguaya, péicha avei oñemoirũ capital Banco Agrícola, kóva emisión circulante ha’éva 35 millones de pesos ha renta general ohupytýva 24 millones kóva concesión Dr. Stanley ome’ẽva autorización omotenondévo servicio de vapores Aregua guvie San Bernardino peve.

Tekombo’épe, ojeguereko 347 mbo’ehao primaria 30.000 temimbo’e, Universidad oreko 195 inskripto ha 37 mbo’ehára, péicha aveil Colegio Nacional de la Capital oreko 633 temimbo’e ha 72 mbo’ehára. Omomba’apóva Facultad de Derecho, Notariado, Medicina ha Farmacia. Péicha Dr. Antolín Irala oike Comisión Inspectora de Sociedades Anónimas-pe ha ombojoaju ojeretereígui ñepapárakuéra Ángel I. González, José Cándido Diana, Daniel Jiménez Espinoza, Fortunato Toranzos (ta’ýra) ha mbopuhára Agustín Barrios. Osẽ avei, pa kuatiahaipyre ha ijapytépe umi periódico ha irundýha revista.

Oñeinaugura, avei, Gran Hotel del Paraguay, oñeinverti $65.000 kóva umi elemento Mbo’ehao ha’éva upe “Escuela de Agricultura ha péva oautorisáva karai Ernesto Wenzel upe tranvía rural rógarã ombojoajutáva, 20 kilómetro, tavaguasu Villarrica Cerro Pelado peve. Péicha revolución 1891, ohasáva exilio omombyasýva ha omotyre’ỹva. Ou jey, ñane retãme ary oúvape, vy’a ha torýpe.

Hembiasa Política-pe jehaijey

Oimeva’ekue omoheñóivo Centro Democrático (Partido Liberal ko’ágã) péva 10 jasypokõi 1887 jave. Cecilio Báez, Presidente de la República ramo, ha’e avei Abogado, Senador, Presidente del Superior Tribunal de Justicia ha Ministro de Relaciones Exteriores, mbo’ehára mbo’ehao guasúpe ha upe omyakãvo Félix Paiva, ary 1937ha 1938 ha’e omopyenda avei héra oiko jave “ Tratado de Paz Bolivia “ndive, opa haguã ñorãirõ Cháko reheguáva.

Oimeva’ekue canciller ramo umi mburuvicha guasu Juan B. Gaona ary 1904 jave, Benigno Ferreira 1906 ha Albino Jara 1911 arýpe. Péicha México, gotyo omba’apo upe delegación 1903-pe ha Gran Bretaña ha Francia gotyo 1919 jave. Ojepytaso vocero de Derecho Internacional ramo, avei umi aty omotenondéva México, Chile ha Cuba gotyo. Péicha México (1902)-pe omotenodne tesis arbitraje obligatorio reheguáva, osẽ porãiterei. Omyakãva’ekue comisión internacional del Congreso de Jurisconsultos Montevideo-pe, ary 1914 jave .


Tenondegua:
Juan Bautista Gaona
Presidente de Paraguay
Cecilio Báez

1905-1906
Riregua:
Benigno Ferreira