Jeanne d'Arc
Jeanne d'Arc térã, ojeheroháicha karaiñe'ẽme, Juana de Arco,[lower-alpha 1] ojehero chupe avei Kuñataĩ Orleans pegua (Hyãsiañe'ẽme: La Pucelle d'Orléans; Domrémy, h. 1412-Ruan, 30 jasypo 1431), ha'e akue peteĩ kuñataĩ chokokue ojegueromandu'a ipy'aguasuitereíva ramo Hyãsia retãme omba'apo haguére Sa Ary Ñorairõ pahápe. Juana omombe'u ohecha hague pe Arcángel Miguel, Marangatu Margaríta ha Katalína Alehandiría pegua, umíva ndaje he'i chupe oipytyvõ va'erãha karai Carlos VII-pe omosẽ hag̃ua umi Ingyaterragua Hyãsia yvy apekuégui opapotávo pe Sa Ary Ñorairõ. Carlos VII niko ne'ĩra oiko chugui hetã mburuvichavete, ha'e omondo Juana pe ñorairõhápe táva Orleans-pe, ñorairõhára aty ambuéva ndive, upépe niko Ingyatérra ondyrypáma ha oguahẽ rire Juana ohasánte 9 ára ha Hyãsia ogueropu'aka pe távape. Upe rire, Hyãsia pya'eite oñepyrũ ipu'aka Ingyatérra rehe ha upéicha Carlos VII ikatu ojupi Hyãsia mburuvichavete ramo táva Reims-pe. Upéva niko omokyre'ỹ porãite Hyãsia retãyguakuéra ha oipytyvõ chupekuéra ogueropu'aka hag̃ua hikuái pe ñorairõ.
| Marangatu Juana de Arco | ||
|---|---|---|
 | ||
| Hero | Kuñataĩ Orleans pegua | |
| Mba'érepa omano | muerte en la hoguera | |
| Hetã | Reino de Francia | |
| Hembiapo | Ñorairõhára | |
| Jokuaikuaa rape | Katóliko | |
| Itúva ha isy |
Jacques d'Arc Isabelle Romée | |
| Jopói | no | |
Firma | ||
| [editar datos en Wikidata] | ||
Ára 23 jasypo 1430 jave, peteĩ aty Hyãsiagua oñemoirũ va'ekue Ingyatérrare omoĩ Juana ka'irãime ha upéi ogueraha chupe umi Ingyaterragua rendápe,[1] upépe pe pa'i guasu Pierre Cauchon oñe'ẽ vaiete hese.[2] Upe rire he'i hikuái iñangaipaha dúke Juan de Bedford ojuka chupe tatápe táva Ruan-pe ára 30 jasypo 1431 jave, orekónte 19 ary.[3]
Ary 1456 jave, pápa Calixto III ojerure tojehecha porãve umi mba'e oje'e va'ekue Juana rehe, oikuaa porã hag̃ua mba'érepa oñeñe'ẽ vaiete hese, upe rire omoañete Juana niko iñangaipa'ỹha ha ojapo chugui peteĩ mártir.[4] Saro'y XVI jave, oiko chugui Liga Católica mba'erechaukaha ha 1803 guive ojegueromandu'a chupe Hyãsia retã mba'erechaukaha ramo, upéva niko Napoleón Bonaparte ojerure.[5] Oñemongarai chupe 1909 jave ha ojejapo chugui peteĩ marangatu 1920 jave. Juana de Arco niko peteĩ umi Hyãsia jerovia rerekua ha ojehechakuaa chupe peteĩ kuña herakuãitéva ramo, hembiasakue omokyre'ỹva tavarandu ha arandupy.
Notas jehaijey
- ↑ Héra ojehai va'ekue opaichagua saro'y XIX mboyve. Ehecha Pernoud ha Clin, kuatiarogue. 220–21. Heraguapy niko "Jehanne" (ehecha vore 47 ha 49; upéicha avei omonguatia Pernoud ha Clin). Ymaguare, Jehanne Darc (Pernoud ha Clin, 1998, kuatiarogue 220–221), hákatu oĩ avei Tarc, Daly térã Day (Contamine Bouzy Hélary 2012 kuatiarogue 511; 517-519).
Mandu'apy jehaijey
- ↑ «Le procès de Jeanne d'Arc».
- ↑ Pernoud, 1982, pp. 179, 220–22.
- ↑ Pernoud, 1982, pp. 233.
- ↑ Pernoud, 1982, p. 269.
- ↑ Arend Berents, de Boer y Warner, 1994, pp. 8.
Joajuha jehaijey
Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Jeanne d'Arc reheguaCommons.
