Tekokangy pe apañuái ojehecháva apytu'ũkuaaty rupive oĩrõ pe tapicha ipirevaietéva, ikangy vaíva, oñembyasy meméva ha oñeñandu iñangaipáva, ha ndaikatúi ohasa porã umi mba'e oikóva hekovére.[1] Pohanokuaa rupive ojehechakuaa tekokangy ha'eha apytu'ũ apañuái ha hekotee apañuái,[2] umi hekokangýva ipy'aropu ha hasy chupe ojepy'amongeta porã, hemiandu ha hembipota oñemoapañuãi avei ha noñeñadu porãi.[3]

Tekokangy

Ndaivaíri ningo sapy'apy'a ñañembyasy, hákatu pe hekokangýva akóinte ovy'a'ỹ ha naikyre'ỹvéi hekovére.
Ñemohenda ha marandu ambuéva
CIE-10 F.32
CIE-9 296
CIAP-2 P76
OMIM 608516
DiseasesDB 3589
MedlinePlus 003213
eMedicine med/532
Vikipetã ndaha'éi pohanoha renda Pohano rehegua 
[editar datos en Wikidata]

Umi mba'asyapypẽ oĩ pe hekokangýva oñeñanduháicha: py'ỹinte ovy'a'ỹ ha oñembyasy, ikaigue vai, ipochy rei, ipirevai, naikyre'ỹi, noha'arõi mba'eve hekovégui ha nomba'apovéima yma omba'apoháicha. Tuichaitépe ojehecha va'erã pohanokuaa rupive hekokangývapa térã ndahekokangýiva, ikatu pe hekokangýva noñembyasýi, ikatu naikyre'ỹi mante hekovére ha noñeñandu porãi oikórõ umi mba'e oporombovy'ávape, ikatu oñandu avei ára ohasa mbegueve.

Opaichagua umi mba'e ikatu omboypy tekokangy ñande rapichápe. Ikatu umi mba'e hekove rehegua térã iñapytu'ũ rehegua, upéicha avei ikatu peteĩ mba'asy oúva ijypykuégui. Heta mba'e ikatúva oiko peteĩ tapichápe ha omboguejy chupe, ikatu oñembyasy omanohague peteĩ hembiayhu, ova va'erã tetã ambuévape, noĩ porãirõ hogaguáre, ohasa va'erã tetekytĩ tasyópe, hapichakuéra ikatu ombopy'ajopy chupe, oikórõ apañuái hetére, ndojetepyso meméiva, ikyraitereírõ, opitaitérõ, hasyitérõ chupe oke hag̃ua térã ndo'úirõ vitamína D.[4] Umi mba'e ikatu omoapañuái vai iñapytu'ũ niko ha'e jejopy ha temiandu vai ambuéva (ikatu oñembyasy oĩrõ ojokahague ikorasõ, ohasárõ mba'e vaietévare térã ohechárõ peteĩ omano vaíva henondépe, oguahẽrõ chupe marandu vai térã haimete omanórõ) térã ojepy'apyitereíva (omanohague peteĩ hembiayhu).

Heta mba'e vai tekokangy ikatu omboypy pe ohasa asývape, taha'e ha'éva iñirũnguéra apytépe, omba'apohápe térã hekovépe, sapy'ánte oĩgui pe ojejukaséva. Oĩ avei mba'e ambuéva ikatu jahecha pe hekokangývare, noñemondevéima ramo yma oñemondeháicha ha noñangarekovéima ijaokuérare, sapy'ánte ikirirĩvérõ térã oñepyrũ oñe'ẽ mbeguekatumi, itindyitérõ, hasẽ reírõ, oñembotavy memérõ, ojepy'amongeta ramo umi mba'e vaíre ha sapy'ánte oñepyrũrõ oke vai. Oĩ pohã ikatu ho'u pe hekokangýva, hákatu ojehechakuaáma pe pohã iporãveha yma guivéma ohasa asýrõ pe hekokangýva.

Mandu'apy jehaijey

  1. «NIMH » Depression Basics» (2016).
  2. "The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders Clinical descriptions and diagnostic guidelines."
  3. „Empirical evidence for definitions of episode, remission, recovery, relapse and recurrence in depression: a systematic review“. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 28 (5), 544–562 (October 2019). DOI:10.1017/S2045796018000227. PMID 29769159. 
  4. Berk M, Williams LJ, Jacka FN, O'Neil A, Pasco JA, Moylan S, Allen NB, Stuart AL, Hayley AC, Byrne ML, Maes M (2013 Sep 12). «So depression is an inflammatory disease, but where does the inflammation come from?». BMC Med 11:  p. 200. doi:10.1186/1741-7015-11-200. PMID 24228900. http://www.biomedcentral.com/1741-7015/11/200. 

Joajuha jehaijey