Mbói chumbe

(Ojegueraha jey Mboichumbe guive)

Mbói chumbe, mbói cora, Micrurus frontalis, karai ñe'ẽme Coral verdadera, Víbora de coral, ko'ãva oĩ umi mbói Elapidae oje'éva apytépe. Ko'ãva rendy pohãvai, ha umi mokõi hãimbuku hendyrape, ipohã osyry hag̃ua rupi. Ko'ã mbói ipara hũ, pytã, morotĩ ha sa'yjúva oĩ amo 89 rupi, jepe ojoavy ojehegui, ha peteĩchante oje'e umívape mbói chumbe. Oĩ umi mbói chumbete ikatúva ñandejuka, ha oĩ avei umi mbói chumberã mba'eve ndojapóiva ñanderehe.[1]

Mbói chumbe

Mbói chumbe okarukuaa hapicha mbói térã tejúre, michĩvéva chugui, ha avei anguja térã guyra ha hupi'áre, ha ýpe ojuhúva taha'e ju'i térã kururu hamba'e. Ho'u mboyve oisu'u omonge hag̃ua ipohãme, upéi ae oñepyrũ omokõ. Umi ambue mbóicha avei, mbói chumbe onohẽ hañykã hendágui ojejurupe'a tuichave hag̃ua. Ovy'a ha'eño. Ro'y ag̃uahẽvo katu, ikatu ijaty oke hag̃ua takurúpe térã yvyguýpe.[2]

Pyharekue osẽ ojeporeka ho'u arãre, jepe arakue ikatu avei jahecha. Umi mbói chumbe ja'éva apytépe oĩ umi ipohãvaíva, chumbete, ha oĩ umi nahániriva, chumberã. Umi chumberã ikatu jahupi ha jareko ñande pópe, nda'ipochyireíri. Iporãvénte ndajapokói umívare ndajaikuáirõ mba'eichaguápa, ani jajavy ha jahupi umi chumbetéva, ñandesu'u ha ñandejuka. Ojoguapa hikuái.

Mbói chumbete hesa apu'a ha michĩ, iñakã'i ha huguái apy hũ ha sa'yju, ndaipóri pytãha. Ipochývo ombovu huguái apy, opa ojáva hese oimo'ã hag̃ua iñakã mokõiha. Mbói chumbe oĩ haguéicha ipara sa'yju, pytã ha hũ, jepe umi chumberã umi ipara sa'yjuha ikatu morotĩve. Mbói chumbete nda'iparái mbói chumberã iparaháicha, ojoavy ojehuegui. Umi ipara sa'uyjuha ojárõ ipara pytãre, upéva mbói chumbete. Upéva ipara pytã, sa'yju, hũ, sa'yju ha pytã jey, ha upe pytãva ipeve umi ambuégui. Ikatu jepe ambue henda rupi umi iparaha ojoavy'imi. Mbói chumbetére umi ipara ojerepaite hese, ijapére ha hyeguýre. Umi chumberã katu hyeguy nda'iparái, ikatu morotĩ térã sa'yjuvy.[3]

Mbói chumbe ovy'a ka'ag̃uy sakãme ha jajuhu Paraguái tuichakue. Ovy'a yvyguýpe ha okyhyjérõ ipya'e oike hag̃ua. Ombo'a takuru tujakuépe.[4]

Mandua'py jehaijey

  1. https://www.ecologiaverde.com/diferencia-entre-serpiente-coral-y-falsa-coral-1813.html
  2. https://guaranime.blogspot.com/search?q=mb%C3%B3i
  3. Gatti, Carlos. 1985. Enciclopedia Guarani - Castellano de Ciencias Naturales y Conocimientos Paraguayos. Arte Nuevo Editores. Asunción.
  4. http://www.faunaparaguay.com/jedu6.html