Ky apytépe oĩ umi ñane akãre ovy’áva ha ikatúva ova ñande tyvytáre avei, upéva héra (Pediculus humanus capitis).  

Oĩ umi ñande retyma pa’ũ rupi jarekóva ñande rague hetahápe, umíva kype ha héra (Pthirus pubis).

Oĩ katu umi ñande aokua rupi oikóva, umíva ñamokyrã ha morotĩ, héra (Pediculus humanus corporis).[1]

Ñamokyrã tuichave ky ha kypégui ha yvypórarente oñemuña. Ikatúramo jepe oiko mymba apére, umívare noñemuñái, yvypóra ruguy ho’urõnte oñemuña. Ñamokyrã ndoikói ñande rague apyte rupi, ñande aokuápente ovy’a, upévare nadajuhúi ñande jehe. Upe okañyhágui osẽ okambu ñanderehe, ñande ruguy oipyte. Umi ñandesu’u hague hemói opyta. Ñande aokua rupi ombo’a amo 200 ha 300 rupi, ombo’a jave.

Ñamokyrã ikatu oguerova ñanderehe mba’sy hérava tifus exantemático.

Referencias

jehaijey
  1. Gatti, Carlos (1985) Enciclopedia Guarani - Castellano de Ciencias Naturales y Conocimientos Paraguayos. Arte Nuevo Editores, Asunción