Kuatia Ñepyrũha
Kuatiarogue Poravopyre
Ko tĩpa'ã (avei ojeheróva nasofaringitis, rinofaringitis, térã resfriado) ningo hína peteĩ mba'asy oñeinfectáva, ñane pytuhẽ rapépegua, ojekuaáva tenonderãite ñane tĩre. Ojekuavéva kóicha jave ningo hu'u, ahy'o rasy, tĩsyry ha akãnundu, hi'arekatuete 7 térã 10 ára pukukue, katu heta jey avei hi'are mbohapy arapokõindy. Oĩ amo 200 víru rupi ikatúva ñanembohasy tĩpa'ãgui, katu umi ojekuavéva hína rrinovíru.
Ñane pytuhẽ rape ñembyai oñemohenda moõitépa ñande rete rehe opokógui mba'asy. Hetave jey, tĩpa'ã ombyai tĩ, ahy'o, tĩngua. Umi oñeñandúva oiko ñande rete oñemombarete rupi mba'asýpe ha ndaha'eivoi oñembyaire umi tejido víru rupi. Ikatu ojejoko ojejepohéiramo hekópe, avei oje'e ojeporúramo jurumbotyha oikoiteha avei.
Tĩpa'ã ndaikatúi ojejoko, hákatu ikatu oñepohãno mbeguekatu. Ko mba'asy heta oĩva yvypóra apytépe: kakuaa hasy mokõi térã mbohapy jey ha mitã katu hasy poteĩ térã pakõi jey, ary pukukuépe. Ko'ã mba'asy oiko yvypóra apytépe ymaite guive.
Ta'anga poravopyre
Ojehuva'ekue 20 jasypateĩ jave
- 284.— Diocleciano oiko Rróma mburuvichavete ramo, upéicha heta oñemoambue Rróma Mburuvi.
- 1894.— Omano Antón Rubinstein (ta'angápe), piáno ombopúva ha purahéi apohára Rrúsia pegua.
- 1901.— Heñói Nazım Hikmet, ñe'ẽpapára ha haihára Tuykía pegua.
- 1910.— Francisco I. Madero omoñepyrũ pe Méhiko Ñepu'ã.
- 1945.— Oñepyrũ pe Ñembojojaha Nüremberg-pe, oñembohovakérõguare umi mburuvicha nási ojapo va'ekue pe Holocausto, oiko aja Ñorairõ Guasu Mokõiha.
- 1989.— ONU omoañete pe Amandaje Hetatetãgua ohekáva Tekoiterape Mitãme guarã.
Reikuaápa...
… karai Isaac Newton (ta'angápe), herakuãite peteĩ tembikuaatyhára katupyryvéva ramo, oñemoarandu avei pe alkímia rehe ha oguereko hógape heta aranduka oñe'ẽva alkímia rehegua.
… ikatu jahecha ñande resa añónte rupive pe Thiomargarita magnifica, techa mbotuichaha jeporu'ỹre, upéva hína pe vakytéria ituichavéva.
… sa'ary XIX jave, karai Simón Bolívar-gui oiko irundy tetã mburuvicha ramo Ñemby Amérika-pe?
… ára 14 jasyapy jave, ojegueromandu'a Pi ára, ojoguaitégui mba'éichapa ojehai papapy π (3,14) ha ojehai pe arange amo Tetãvore Joapykuérape (3/14).
… Poyvi Paraguái ijojaha'ỹ ha'anga mokõivagui, tenondépe he'íva "República del Paraguay" (palma ha olivo ojejokuáva iguýpe, peteĩ mbyja sa'yju mimbíva apu'a hovy mbytépe), hapykuépe he'íva "Paz y Justicia" (peteĩ leõ ha peteĩ gorro frigio).
| Tembiapokuéra ambuéva | ||
|
Vikipetã oiko Wikimedia rupive, aty viruremimono'õ'ỹva omboguatáva tembiapokuéra hekosãsóva heta ñe'ẽme:
| ||
