Ñe'ẽndýi Guaraníme
ÑE'ẼNDÝI GUARANÍME (LA INTERJECCIÓN EN GUARANI)
ÑE'ẼNDÝI
- He’iséva (concepto)
- Ñe’ẽndýi ñemohenda (clasificación)
HE’ISÉVA
jehaijeyHa'e umi ñe'ẽ oñandukáva py'atytýi térã ñemondýi. Nashe Techapyrã:
- Cháke / (Háke) /
- Nangána /
- Nde rasóre /
- Aichejáranga /
- Hýpy /
- E'a /
ÑE’ẼNDÝI ÑEMOHENDA
jehaijey- 2.1. Ñe’ẽndýi ñe’ẽteĩva
- 2.2. Ñe’ẽndýi ñe’ẽ’etáva
2.1. Ñe’ẽndýi ñe’ẽteĩva
Ko’ápe jajuhukuaa umi ñe’ẽndy peteĩnte hapóva; ja’eporãsérõ, iñe’ẽrapo peteĩva.
Techapyrã:
¡Cháke!, | pe | mbói | ndesu'úta |
ñe’ẽndýi | teroja | tero | ñe’ẽtéva |
ñe’ẽteĩva | moteĩva | terarãnguéva |
¡E'a!, | cheresaraiete | chugui |
ñe’ẽndýi | ñe’ẽtéva | terarãnguete |
ñe’ẽteĩva | teróva |
¡Hýpy!, | ndevýro |
ñe’ẽndýi | ñe’etéva |
ñe’ẽteĩva | teróva |
- ¡Nangána!, tereho chéve ko’águi
- ¡Na’ápe!, nde tekorei tuja
- ¡Nápy!, nde jagua chavi
- ¡Araka’e!, chera’a (araka)
- ¡Amóntema!, jaikopáma hese
2.2. Ñe’ẽndýi ñe’ẽ’etáva
Ko’ãva katu heñói mokõi térã hetave ñe’ẽgui. Jepémo sapy’ánte ñe’ẽ ha he’iséva tuicha ojoavy hemiandúpe.
Techapyrã:
¡Nde rasóre!, | napépe | oujeýma | pe | tãirasy |
ñe’ẽndýi | ñe’ẽteja | ñe’ẽtéva | teroja | tero |
ñe’ẽ’etáva | tendaguáva | moteĩva | ||
techaukarã |
¡Aña ratitýpeguare!, ha’eporãningo ndéve ha rejapojey
- ñe’ẽndýi
- ñe’ẽtéva
Fuentes
jehaijey- Por David Galeano Olivera (ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI)