Ñe'ẽndýi Guaraníme

ÑE'ẼNDÝI GUARANÍME (LA INTERJECCIÓN EN GUARANI)

ÑE'ẼNDÝI

  1. He’iséva (concepto)
  2. Ñe’ẽndýi ñemohenda (clasificación)

HE’ISÉVA

jehaijey

Ha'e umi ñe'ẽ oñandukáva py'atytýi térã ñemondýi. Nashe Techapyrã:

  • Cháke / (Háke) /
  • Nangána /
  • Nde rasóre /
  • Aichejáranga /
  • Hýpy /
  • E'a /

ÑE’ẼNDÝI ÑEMOHENDA

jehaijey
  • 2.1. Ñe’ẽndýi ñe’ẽteĩva
  • 2.2. Ñe’ẽndýi ñe’ẽ’etáva

2.1. Ñe’ẽndýi ñe’ẽteĩva

Ko’ápe jajuhukuaa umi ñe’ẽndy peteĩnte hapóva; ja’eporãsérõ, iñe’ẽrapo peteĩva.

Techapyrã:

¡Cháke!, pe mbói ndesu'úta
ñe’ẽndýi teroja tero ñe’ẽtéva
ñe’ẽteĩva moteĩva terarãnguéva
¡E'a!, cheresaraiete chugui
ñe’ẽndýi ñe’ẽtéva terarãnguete
ñe’ẽteĩva teróva
¡Hýpy!, ndevýro
ñe’ẽndýi ñe’etéva
ñe’ẽteĩva teróva
  • ¡Nangána!, tereho chéve ko’águi
  • ¡Na’ápe!, nde tekorei tuja
  • ¡Nápy!, nde jagua chavi
  • ¡Araka’e!, chera’a (araka)
  • ¡Amóntema!, jaikopáma hese

2.2. Ñe’ẽndýi ñe’ẽ’etáva

Ko’ãva katu heñói mokõi térã hetave ñe’ẽgui. Jepémo sapy’ánte ñe’ẽ ha he’iséva tuicha ojoavy hemiandúpe.

Techapyrã:

¡Nde rasóre!, napépe oujeýma pe tãirasy
ñe’ẽndýi ñe’ẽteja ñe’ẽtéva teroja tero
ñe’ẽ’etáva tendaguáva moteĩva
techaukarã

¡Aña ratitýpeguare!, ha’eporãningo ndéve ha rejapojey

  • ñe’ẽndýi
  • ñe’ẽtéva

Fuentes

jehaijey