Ñe'ẽpehẽtai oñemohendajeýva

ÑE'ẼPEHẼTAI OÑEMOHENDAJEÝVA (AFIJOS DISLOCABLES)

1. He’iséva (concepto)
2. Ñe’ẽpehẽtai joavypy (hipértesis)
3. Ñe’ẽpehẽtai ñemoha’eño (Metátesis)

HE’ISÉVA

Guaraníme jajuhukuaa ñe’ẽpehẽtai oñemohendajeýva (afijos dislocables), ikatuhaguáicha pe ñe’ẽ’apesã hyapu porã ha tahesakãve avei ohendúvape.

Ñe’ẽpehẽtai Joavypy

Ojehu ñe’ẽpehẽtai peteĩ aragua oñembojoajúrõ ñe’ẽpehẽtai ambue araguáre, térã katu oñembojo’áro peteĩ ñe’ẽrapóre ñe’ẽpehẽtai peteĩ aragua.

Techapyrã:

• Ojapova’erãkuri hembiapo
• ára upeiguakatuete + ára mboyveguaramo

• Oútakuri kuehe
• ára upeiguaite + ára mboyveguaramo

• Ojuhupotapotáma ha nahániri jey
• ára upeigua’agui + ára upeigua’agui

Ñe’ẽpehẽtai papy ha ava reheguare

Ojehu peteĩ ñe’ẽteko ñe’ẽpehẽtai ojepuru térã ojehai jave iñe’ẽrapo mboyve.

Techapyrã:

• Gua’u opuka chupe (ñe’ẽpehẽtai ñemoha’eño)
• Opukagua’u chupe (“gua’u”, ñe’ẽteko ñe’ẽpehẽtai)

• Hese niko omenda kuehe (Ñe’ẽpehẽtai ñemoha’eño)
• Omendániko hese kuehe (“niko”, ñe’ẽteko ñe’ẽpehẽtai)

Fuentes

• Por David Galeano Olivera (ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI)