Emilio Aceval Marín heñói Paraguaýpe 16 jasypa 1853. Itúva don Leonardo Aceval ha isy doña Mónica Marín. Ityvýra Doctor Benjamín Aceval, tekove ojepytasóva cultura ha tembiasa institucional ñane retãme. Dr. Benjamín omano 5 jsypoapy 1900 arýpe, ko suceso, ogueru ñembyasy oikéva don Emilio rekovépe, ohógui iñirũ oñemoñe’ëva ichupe. Ofenda imitãrusúpe, Adelina Díaz de Bedoya ndive, pya’e omanóva ichugui, upèi ofenda jey, doña Josefina Rivarola-pe.

Emilio Aceval
Período de gobierno - República del Paraguay: 25 de noviembre de 1898
9 de enero de 1902
Predecesor: Juan Bautista Egusquiza
Sucesor: Andrés Hector Carvallo
Fecha de nacimiento: 16 de octubre de 1853
Lugar de nacimiento: Asunción
Fecha de fallecimiento: 15 de abril de 1931
Lugar de fallecimiento: Asunción
Profesión: Político

Hekove jehaijey

Mitãmimi opytáva Acosta Ñu, ñorãirõme. Ñemoarandu ojapóva pa’i Fidel Maíz, okapúvo upe Guerra Triple Alianza rehe, oike Ejército-pe, orekóva 13 ary. Ojejapi Pirajúpe ha upéi Acosta Ñúme oime,ko’àpe grado de sargento mayor, mitãnguéra mbytèpe. Upéi, ho’a prisionero batalla Karaguataýpe. (Ao oiporuva’ekue ojehecha Museo de Historia Militar-pe).

Ou jeývo tavaguasúpe, ojejuhu isy ha itúva rogajuépe, ojesakeávaekue, ha ityre’ỹ chupe guarã, ohasa Corrientes gotyo ha upéi Buenos Aires-pe, ko’`pe oñemoarandu mbo’ehaópe jey interno ramo Colegio Nacional Central-pe. Oñemoarandu ingeniería posguerra-pe, ary 1876, omopyta jey hasyetégui. Upéi opu’ã jey, omotenonde ijeho Europa ha Estados Unidos gotyo, ou jey 1881, ha omba’apo kyre’ỹ ganadería, oñemopyendáva hacendado mbaretépe. Omano Paraguaýpe 15 jasyrundy 1931 jave.

Tetã sãmbyhy jehaijey

Omyakã tetã 25 jasypateĩ 1898 ha 9 jasyrundy 1902 jave. Oimeva’ekue mandatario paraguayo orekóva vasco teraguapy. Igabinete orekóva: José P. Urdapilleta, Hacienda-pe; José Segundo Decoud; Relaciones Exteriores-pe; Guillermo de los Ríos Interior-pe; José Zacarías Caminos, Venancio V. López, Gerónimo Pereira Cazal, José Tomás Legal ha Pedro Bobadilla, Justicia, Culto e Instrucción Pública, hal Coronel Juan A. Escurra oĩva Guerra ha Marina-pe.

Mburuvicha Aceval, oime Paraguái upe exposición universal Parĩ-pe oñemotenondéva, omoheñói Consejo Nacional de Educación, Dirección General de Escuelas ha Consejo Nacional de Higiene. Avei omoheñói oficina recaudadora Impuesto Interno-pe; ojedeklara epidemia de peste bubónica, omboguatáva Oficina Bacteriológica; omopyendáva colonia de inmigrante, oiméva italiano-kuèra; ojejuka periodista e historiador Blas Garay upèrõ. Tetã Paraguái ojehecha avei exposición internacional de Filadelfia; oguahẽ telégrafo San Estanislao-pe, yvy yvate gotyo, ha Encarnación yvy gotyo.

Tembiapo oñemomba’eguasuvéva jehaijey

Osanciona “Ley de Colonización y Hogar”; omopyendáva Paraguáipe oimégui heta inmigrante italiano oguah{eva tetãme. Avei gobierno omotenondévape, oguahë epidemia fiebre bubónica reheguáva, sarambi ojapñova. Ära 1 jasyteĩ 1901 jave, omotenonde sistema métrico decimal, omyengoviáva unidad de medida ymaguaréva, ha’èva pulgada, vara, onza, arroba, yarda, milla, libra ha ambue unidad omoĩva administración española América-pe. Omotenonde “Revista Histórica Quincenal”, omyakãva Manuel Domínguez, omopyenda cátedra Sociología omyakãva Dr. Báez. Avei onombra Dr. Cecilio Báez, ary 1901 ramo, Ministro Plenipotenciario México-pe, ha delegado 2da. Conferencia Panamericana. Peteĩ orgullo nacional, ponencia omonéĩva ha oñemomba’eguasu oguahë jeývo tetãme.

Emilio Aceval omombyky jehai osẽva apytu’ũ rokýgui ndahas`yiva: “Areko axioma ramo, ha ndaha’èiva fundamento, obra omotenondéva reconstrucción nacional oikotevẽva energía intelectual, py’aguapy ojeporavóva medio ha ñeha’ã común tetã rayhúre”. Peteĩ recaída situación política omoïva apañuãi Parlamento-pe ojehecháva. Pèicha 9 jasyteĩ 1902 jave, peteí comité revolucionario oiméva general Caballero ha Escobar, avei coronel Escurra omohu’ãva Aceval ñemongúipe, pèva ojopy ichupe oheja haguã tetã sãmbyhy, ha recinto parlamentario ok´púva incidente ome’ẽva senador Facundo Insfrán mano ha umi congresista eìdo. Péicha orrenunsia Sesión ha Congreso orresolve onombra hekovia vicepresidente, don Héctor Carballo-pe.

Hembiasa Política-pe jehaijey

Kuimba’e negocio-pe, omba’apo Diputado ha ministro de Guerra y Marina-pe, gobierno General Egusquiza jave. Pèicha, 9 jasyrundy 1894-pe, oimeva’ekue Club Popular Egusquicista miembro ramo. Oime exposición Universal de Parĩ ha oimeva’ekue Exposición Internacional Filadelfia-pe.


Tenondegua:
Juan Bautista Egusquiza
 
Tendota Paraguáigua

1898 - 1902
Riregua:
Andrés Héctor Carvallo