General Isidoro Resquín

General Isidoro Resquín '

'
Tetã	Paraguái
Tetãvore	tetãvore San Pedro
Távayguakuéra	24.543 ava
Ape távagui	427 km²
ISO
Yvatekue	227 m
Koordinasion	24°11′60″S, 56°34′00″W (G)

Ko distrito General Isidoro Resquín, oĩva tetãvore San Pedro, Paraguái retãme heñoiva’ekue ary 1981 jave Alfredo Stroessner rupive.

Oguereko 22.350 ava omba’apóva kokuépe ha avei mba’ekuave’ẽme táva San Pedro del Ykuamandyjúpe).

Ojei tetãvore Kanindejúgui, (ymave hérava Kanendiju) ysyry guasu Jejui Guasu rupi.

Hidrografía

Ysyry guasu Paraguái rire, heta ysry oĩ tetãvorépe, opavave oho ho’a kóvape:

Aguara Guasu

Jejuí Guasu, ha’éva ysyry ipotĩvéva tetã ryepýpe.

Oĩ avei ysyrykuéra Tahekil ha Cartei Cué, ha’éva ho’áva ysyry Aguara Guasúpe.

Ko distrito oguereko heta puertos: Puerto San Vicente ha Puerto San José, mokõivéva ysyry guasu Jejuí Guasu ári.

Clima

Ha’e he’õ ha okymeme, he’õngue 70 ha 80%. Arapytu mbytegua 23ºC, arahakúpe oguahẽ (jasyteĩme) ha’e 35ºC ha michĩvéva araro’y jave ha’e 10ºC.

Vías de Comunicación

Ojei ko distrito-pe Ruta III General Elizardo Aquino rupi.

Hapekuéra hetave oĩ yvyreíva, ndoguerekói mba’eveichagua tape hũ itáguigua.

Ko distrito oguereko mba’yruguata ava guerahaha opaichagua ohóva opárupi ko’ápe térã tetãvore ryepýpe, ha avei ohóva távaguasu Paraguaýpe, Ciudad del Este, Pedro Juan Caballero, ha tetã ambuére Argentina, Brasil ha Chile gotyo.

Pumbyry rehegua, oguereko hetave handápe hérava telediscados ha avei ko’ága rupi umi sistemas satelitales.

Geografía

Oja yvate gotyo distrito Santa Rosa del Aguaray rehe, ojei ojuehegui ysyry guasu Aguaray Guasu rupive.

Ñemby gotyo oĩ ko’ã distrito: Guayaibi ha Chore; mokõivévagui ojei ysyry guasu Jejui Guasu pupi.

Kuarahy reike gotyo distrito Lima (San Pedro).

Kuarahy resẽ gotyo oja tetãvore Kanindeju ha tetãvore Amambai rehe.

Comunidades Indígenas

Ko distrito ryepýpegua ikatu ja’e oĩha ãva:

Yvy Ju – Santa Carolina
Ka’a Poty - San Vicente
Naranjito - San Vicente
Tahekyi - San Luis
Yvoty Hu.

Economía

Ijyvy ha’e iporãitereíva kokuépe guarã agricultura ha avei oĩ mymbakuéra rendagua ganadería. Ko distrito ha’e mymakuéra rehegua imbaretéva oguereko rupi heta vaka, kavaju, ovecha ha kure.

Kokue pegua, oĩ ñemitỹ ka’a, mandyju, petỹ, takuare’ẽ, mandi’o, sésamo, cedrón paraguay, soja, papa, alfalfa, yva, manduvi, naranha (hái ha he’ẽva), girasol ha ambue mba’e.

Tetãvore ha’éramo jepe tenda oguerekóva yvy porã kokuépe guarã térã mymbakuéra rehe guarã, ko’ápe oñeikotevẽ heta tembipuru avakuéra oikoporãve haguã (infraestructura y desarrollo humano).

Hetave umi ava ko distrito pegua, 69,4% rupi, imboriahu, ha umi avakuéra hembýva ndaha’éirõ jepe oikotevẽtereíva heta mba’e guereteri noĩri pe tendápe; pirapire rehegua oikéva ogaháre ndahatái, 409.151 guarani, ha’éva oguahẽva ava peteĩteĩme jasy pukukue 78.764 guarani.

Avei heta ko distrito Isidoro Resquín-gua oĩ omba’apóva piarakutúpe, pesca ysyry guasúre.

Educación

Mbo’ehaópe ohóva hetave tendagua omba’apóva, (60% rupi), ikarape, iñarandukue ndohupitýi poteĩ ary mbo’ehaópe. Avakuéra omba’apóva tetãvore pegua ndoguerekói katupyry arandúpe, péicha rupi ndakatúi añakãrapu’ã py’e ko tenda.

Tavy rehegua analfabetismo, imboriahu rupi avei (extrema pobreza) ndaikatúi mitãnguéra oho are mbo’ehaópe, ko mba’e hetave apañuái ome’ẽ kuñanguérape.

Tapicha ypykuéra (parcialidades indígenas) avei ikatu oike mbo’ehaópe ñepyrũguápe (primaria), sa’ínte oĩ ohóva oñemoarandu haguã.

Ko tendápe oĩ heta mbo’ehao menonitas, jesuitas ha dominicas.

Ñemoarandu yvatevegua (nivel terciario o universitario) oĩ pe mbo’ehao (escuela especializada), hérava “Escuela Agrícola San Vicente”.

Ñe'ẽ

Ápe hetaiteve oĩ oñe’ẽva guarani, 80% rupi avakuéra oñe’ẽva, ha jopara (español-guaraní) oñeñe’ẽ 20% rupi tetãvore ryepýpe.

Demografía

Comunidad indígena

Ko distrito General Resquín oguereko 24.543 ava, távape oikóva sa’ive, okaháregua hetaitereive oĩ.

Avakuéra okaraháre oikóva oĩ 91,33% rupi.

Ogakuéra rehegua ko distritope oĩ 4.046, pévegui táva pegua 407, ha okáregua oĩ 3.639, péicha ikatu ja’e 89,94% ogakuéra oĩ okaháre.

Indicadores socio-demográficos, distrito General Resquín-pe, ojeguereko ã mba’e:

Avakuéra imitãvéva 15 arýgui 48,2%.
Kuñakuéra 3,6 imemby.
Ohohýva mbo’ehaópe 9,4%.
Oñemba’apo sector primario-pe 77,7%.
Oñemba’apo sector secundario-pe 5,4%.
Oñemba’apo sector terciario 16,6%.
Oñemba’apo labores agropecuarios-pe 76,8%.
Óga oguerekóva servicio eléctrico 81,4%.
Óga oguerekóva agua corriente 55,3%.

Bibliografía

Fascículos del Diario Ultima Hora “Paraguay Turístico”
Fascículos del Diario Noticias “Che Retà Paraguay”