Guarani ñe'ẽjoaju rekopegua
Ñemoñee jey ha ehechakuaa tero oiva
- He’iséva (concepto)
- Mbohapýichagua ñe’ẽjoaju rekopegua (tres clases de peculiaridades)
HE’ISÉVA
jehaijeyPeteĩ ñe’ẽre oñembojoaju jave ñe’ẽpehẽtai katuete omoambue hetepy, ikatuhaguáicha he’iporãve pe he’iséva. Kó-vape oñembohéra Guarani ñe’ẽjoaju rekopegua (peculiaridades de la sintaxis Guarani).
MBOHAPÝICHAGUA ÑE’ẼJOAJU REKOPEGUA
jehaijey- 2.1. Guerova (Desplazamiento)
- 2.2. Jehekýi (Supresión)
- 2.3. Je’ejey (Repetición de algunas partículas o palabras)
GUEROVA
jehaijeyGuerova ojehu peteĩ ñe’ẽpehẽtai térã ñe’ẽ ová ramo ambue hendápe, ome’ẽvo henda’ypy peteĩ ñe’ẽ pyahu oñemoingéva ñe’ẽjoaju retepýpe.
Techapyrã:
- Peru ojoguave Luchígui
- Eñe’ẽke chupe
Guerova:
- Peru ojoguaporãve Luchígui
- Eñe’ẽmike chupe
JEHEKÝI
jehaijeyJehekýi oiko ojepe’áramo ñe’ëpehẽtai, ñe’ẽriregua ha ñe’ẽjoajuha peteĩ ñe’ẽ ykéregui.
Techapyrã:
- Rejúramo térã reju’ỹramo
- Árape ha pyharépe
- Maria ha Hose ha Kirito
Jehekýi:
- Reju térã reju’ỹramo
- Ara ha pyharépe
- Maria, Hose ha Kirito
JE’EJEY
jehaijeyJe’ejey ojehu tekotevẽramo ojepurujeyjey peteĩ ñe’ẽ hesakaporãve hagua pe oje’eséva.
Techapyrã:
- oipurujey pe ñe’ẽ
- ohai ñe’ẽpoty peteĩ
- oñe’ẽ sogue
Je’ejey:
- oipurujeyjey pe ñe’ẽ
- ohai ñe’ẽpoty peteĩteĩ
- oñe’ẽ soguesogue
Fuente
jehaijey- Por David Galeano Olivera (ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI)