Ilíada

Ilíada ha'e Gyrésia Ymaguare ñe'ẽporãhaipyre rembiapokue tujavéva ikatu jajuhu ko'ãga. Ymaite ha ijypýpe ko ñe'ẽpoty oñemombe'umínte, he'ise noĩriva kuatiápe. Ojehaipáma kuatiápe amo sa'ary VIII Kirito mboyve aja. Ko ñe'ẽpoty ipukuite ha oreko 24 vorekue, ñamoñe'ẽvo jajuhu Gyrésia Ymaguare mombe'ugua'u, tavarandu ha jeroviapy. Oje'e ijapohára ikatu ha'e Oméro, peteĩ ñe'ẽpapára, jepémo heta ñe'ẽporãhaipyre hesa'ỹijohára he'i ndaikatúi jaikuaaiteha iñañetetépa upéva, oiméne oĩ tapichakuéra ambuéva ombopukuve va'ekue ko tembiapo térã ohai ivorekue ha oĩ he'íva oiméne araka'eva ndaiporiha Oméro.

Aquiles oikutu Héctor-pe
Ojapo Peter Paul Rubens, 1630-1635

Aquiles reko pochy
Ojapo Michel Drolling, 1819

Ko ñe'ẽpoty omombe'u Aquiles reko pochy rehegua, mburuvichavete Peléo ra'y ha neréida Tetis memby, mba'érepa ipochy, mba'éichapa hi'are puku, mba'épa heñói heko pochýgui ha mba'éichapa omoambue hemiandu, upe jave omombe'u oikórõguare ñorairõ guasu táva Torójape, ohechaukávo umi ñorairõhára py'aguasu ha hembiapo, omombe'u avei tupãnguéra ha mombe'ugua'u rehegua, umíva apytépe jajuhu Zeus, Hera, Apolo, Atenea, Afrodita ha heta ambuéva. Oñepyrũ ñemombe'u opambotávo ñorairõ guasu.

Ko ñe'ẽpotýpe oñemombe'u peteĩ táva ha ijerekue, oje'e ikatu ha'ehague oikóvo ára pukukue ko'ãga jaheróva Kuarepotiju'atã Ára, upe táva ojejuhu va'ekue yvyty Ida ypýpe (yvate kuarahyreike Tuykía). Jepémo, ndaikatúi jaikuaa añetehápe oĩ va'ekue ñorairõ guasu upépe, ko ára peve ndojejuhúigui mba'eve ohechaukaitéva upéva. Héra ou upe táva réragui Gyrésia Ymaguare ñe'ẽtépe, Ilión.

Ko Ilíada ha Oméro hembiapokue ambuéva, Odiséa, ha'e umi mokõi ñe'ẽpoty tuichavéva ha herakuã porãvéva Gyrésia Ymaguare pegua. Yma guive ojeipuru ko'ãva mbo'ehaópe ha Gyrésia ñe'ẽporãhaipyre ñemoarandúpe.

Tembiechapyrã

Ne'ĩra osẽ ko ñe'ẽpoty avañe'ẽme (ni Oméro hembiapokue ambuéva avei). Ápe oĩ ko ñe'ẽpoty rembiechapyrã karaiñe'ẽme ha iguýpe oĩ ñembohasa avañe'ẽme ojejapo va'ekue ko kuatiápente guarã.

La cólera canta, Diosa, del Pélida Aquiles, maldita, que causó a los aqueos incontables dolores, precipitó al Hades muchas valientes vidas de héroes y a ellos mismos los hizo presa para los perros y para todas las aves (y así se cumplía el plan de Zeus) desde que por primera vez se separaron tras haber reñido el Atrida, soberano de hombres y Aquiles, de la casta de Zeus.

Avañe'ẽme:

Opurahéi mba'epochy, Músa, Pélida Aquiles mba'éva, heko añáva, tuicha mba'e'asy ogueraha va'ekue aqueo-kuérape guarã, oity va'ekue Hades-pe heta avaguasu rekove ha'evéva ha ojapo chugui jagua ha guyra rembi'urã (ha upéicha oñemohu'ã Zeus rembipota) oikoraẽ guive ojopoírõguare oñorairõ rire Atrida, avakuéra ruvicha, ha Aquiles, Zeus ñemoñarégui.