José Félix Bogado
José Félix Bogado niko heñóikuri ára 7 jasypateĩ ary 1777-pe, oĩ he'íva heñoihague Kapi'ivary, táva San Juan Nepomuceno, tetãpehẽ Ka'asapápe ha ambuéva katu he'i heñoihague táva Villarrica, tetãpehẽ Guaira; mokõivévante Paraguay retãme.
Orekorõguare 35 ary, José Félix Bogado ha mokõi Paraguay ñemoñare, oĩva ñorairõ rembipogúyrõ, oñeme'ẽkuri San Martín-me peteĩ mburuvicha españa-ygua rekovia, upéva ojehúkuri opa rire San Lorenzo ñorairõ, ary 1813-pe. Péicha jekoraka'e Bogado oikékuri Mburuvicha José de San Martín ñorairõhára atyguasúpe.
Mburuvicha José de San Martín voi omohendákuri Bogado-pe Mbokapuha Kavaju'arigua Atýpe, guarini ypýramo ha upekuévo aty ruvichárõ. Pastor López Aranda, peteĩ tembikuaarekahára, ohechauka José Félix Bogado-pe péicha “ndaijyvatéi, ikyranunga, hesa'yju, hesa hũ... ha iñakãrague hũva; hemberaguéva... ha oikokuaaitereíva kavaju ári”.
José Félix Bogado-pe niko ojehupíkuri coronel-ramo oñorairõ aja Ayacucho-pe, ary 1824-pe. Upépe San Martín ha Bogado oñorairõpahákuri ha oñemotenonde realista-kuérare oñeha'ãva'ekue ombo'apyra'ỹ España pu'aka Amérika ári.
Omoañete rire América rekosãso, Coronel José Félix Bogado ojevy Buenos Aires-pe imbokapuha kavaju'arigua aty rembyremíre oĩháme poapy tapicha pahami. Upépe avei oñembogue upe aty.
José Félix Bogado omanókuri San Nicolás de los Arroyos, Tetãpehẽ Buenos Aires-pe, ára 21 jasypateĩ ary 1829-pe.
José Félix Bogado ha hembiasakue guariniháicha:
- Soldado (5 jasykõi 1813)
- Cabo (1 jasyrundy 1813)
- Sargento (1 jasypo 1813)
- Alférez (15 jasyteĩ 1816)
- Teniente (17 jasyapy 1817)
- Ayudante Mayor (23 jasypoteĩ 1819)
- Capitán (8 jasypoteĩ 1820)
- Sargento Mayor Graduado (26 jasypokõi 1822)
- Sargento Mayor Efectivo (1 jasyrundy 1823)
- Teniente Coronel (6 jasypakõi 1823)
- Coronel Graduado (9 jasypakõi 1824)
- Coronel Efectivo (9 jasypoteĩ 1825)