José Pedro Montero De Candia ha’eva’ekue tendota guasu Paraguáipe oisãmbyhýva ary 1919 ha 1920.

José Pedro Montero
Período de gobierno - República del Paraguay: 6 de junio 1919
15 de agosto 1920 jave
Predecesor: Manuel Franco
Sucesor: Eusebio Ayala
Fecha de nacimiento: 1 de Agosto 1878
Lugar de nacimiento: Paraguái
Fecha de fallecimiento: 7 junio 1927
Lugar de fallecimiento: Paraguay-Paraguáipe
Profesión: Médico

Hekovepy jehaijey

Heñói tavaguasu Paraguaýpe, barrio ojekuaáva Villa Aureliaramo, Recoleta sureste gotyo, péva 1 jasypoapy 1.878 jave. Hembireko Andrea Campos Cervera. Oñemoarandu ñepyrũ Colegio Nacional de la Capital-pe, iñangirũ Pastor Ibáñez ndive.

Omohu’ã ibachiller ary 1.896 jave tavaguasúpe ha ohasa Buenos Aires gotyo, upépe oiko chugui médico pediatra omohu’ãva Facultad de Ciencias Médicas upe Universidad-pe. Ojegradua ary 1.904 jave ha upe arýpe oikuaauka itesis péva “La prueba de los cloruros” ha péicha oñepyrũ labor profesional. Ha’e orador ikatupyrýva ha ojeguerohory haiharõ avei.

Hembiapo pohanohára ramo jehaijey

Hetãmes, oiko chugui director Hospital de Clínicas ha Maternidad omotenondéva mbo’ehára suplente área Pediatría-pe. Ary 1.901 oñenombra delegado Paraguáipe upéva Congreso Panamericano ojeguerohorýva Buenos Aires. Ary 1.906 oime delegado oficial Paraguáipe 4º Congreso Médico de Montevideo. Oisãmbyhy Hospital de Clínicas. Ary 1905 guive 1.908 peve oñeme’ẽ ichupe peteĩ becado Facultad de Medicina-pe ha upépe ombo’e avei, ha péicha política activa omotenonde, umi suceso político ha’éva 2 jasypoteĩme. Péva avei, miembro Consejo Superior de Educación ha director asistente público, ha omopyendáva servicio de maternidad, farmacia, laboratorio químico bacteriológico ha umi servicio de urgencia-va. Ary 1.910 jave omoñepyrũ política péva oime jave banca diputado-pe, okúi jave Gondra omondo ichupe tetã ambuére.

Ary 1.911 jave, orrenunsia rire Presidente Manuel Gondra, oho República Argentina gotyo ha upépe omba’apo movimiento ombosako’íva Partido Liberal Radical ary 1.912 jave. Upéicha, ko arýpe, oike Comité Revolucionario Pilar-pe. Omano 7 jasypoteĩ 1.927 jave ha oĩgui peteĩ disposición municipal Nº 1766, upe 23 jasypoteĩme upe arýpe, ojehéro Avenida orekóva Hospital ogueraháva héra.

Tetã ñesãmbyhy jehaijey

Ojupi peteĩha magistratura, vicepresidente ramo, péva presidente Manuel Franco omanóva, 6 jasypoteĩ 1919 jave péva15 jasypoapy 1920. Omohu’ãvo Guerra Mundial, gobierno Montero ombyaíva crisis económica ojeipysóva upe tendáre. Krisis, katuetéva, ho’a vai clase media ha imboriahúvape. Oguahẽ omotyre’ỹvo sueldo estatal ojeipysóva mbohapy jasy jave.

Gabinete omyakáva oimeva’ekue Relaciones Exteriores-pe, doctor Eusebio Ayala; Interior, doctor Luis Alberto Riart; Hacienda-pe, Manuel Peña; Justicia-pe, Culto e Instrucción Pública-pe, Félix Paiva; Guerra ha Marina-pe, comandante Adolfo Chirife.

Oisambyhy jave gobierno oñemopyenda fortín Chaco-pe, ojejogua Quinta Caballero, oñemohenda upe léi orgánica municipal, omopyendáva colonia Nueva Colombia, omonéĩva proyecto de convención péva encomienda postal Estados Unidos de América, Paraguái oipepirũva oime Congreso Rural Internacional de Peoria (Illinois, ha’éva 50 estado Estados Unidos-pe, oiméva región Medio Oeste) oipytyvõva gobierno americano. Péicha Departamento de Fomento oñepyrũ perseverancia fomento-pe ha’éva propiedad territorio de la república pukúkue.

Oñemotenonde avei subdivisión de lotes ha colonización yvy fiscal oiméva destinada upe mba’épe, oñetramita cinco mil expediente oñe’ẽva lote agrícola joguáre ha ome’ẽ 154 título definitivo de propiedad, umi disposición mbytépe. Ary 1.919 odestina, péicha 100.000 peso mbo’ehao oñemopu’ã haguã tetã okaháre, oñemohenda Ley Orgánica Municipal, ombojáva convenio arbitraje Uruguái oiporavóva doctor Eladio Velázquez como miembro Superior Tribunal de Justicia-pe.

Jasyrundy 1.920 omopyenda Centro Feminista del Paraguay. Omoheñóiva, avei, umi establecimiento escolar ha omopyenda Chaco el Fortín Dorado. Péicha 15 jasypoapy ko arýpe, Montero ome’ẽ mando presidencial Manuel Gondra-pe. Ko arýpe omonéĩ tratado comercial Japón ndive; Léi de enjuiciamiento ha remoción magistrado-kuéra; omohendáva zona sanitaria Asunción, Villarrica ha Ka’akupe ha omotenondéva reglamento orgánico del Ejército.

Ojapo nombramiento ámbito intelectual ha artístico. Ko’ãva oime kuri: Narciso R. Colmán, Juan F. Bazán, Arturo Alsina, Juan Sorazábal, Rufo Galeano, José Concepción Ortiz y Eudoro Acosta Flores. A esto se sumó la contratación del sabio brasileño doctor Edgar Roquette Pinto ha jubilación orekóva don Juan E. O`Leary Colegio Nacional ha Escuela Normal-pe.

Peteĩ mba’e oipy’apýva doctor Montero ha’e pe yvy. Ary 1.919 omopyenda Nueva Colombia, Altos-pe, orekóva 6.122 hectárea ha Santiago, péva General Delgado, 1.909. Ary 1.920, omopyenda Kurupa’yty, Barrero Grande-pe, orekóva 1.111 hectárea.

Tekombo’e ohasa opáichagua inconveniente ha 25 jasypokõi 1919 jave omotenonde reforma plan de estudios Escuelas Normales de la Capital ha Villarrica ombohasáva irundy ary. Péicha 22 jasyporundy upe arýpe oñemotenonde enseñanza secundaria. Péicha omopehẽ mokõi ciclo: peteĩva irundýha curso ha ambue mokõivéva. Ary 1920 jave, doctor Cecilio Báez oiporavo mbo’ehára interino Sociología péva Facultad de Derecho de la Universidad Nacional, ha’éva decreto 17 jasyrundy upe arýpe.

Tembiasa política-pe jehaijey

OImeva’ekue diputado capital-pe ha oisãmbyhy mandato ary 1901jave. Péicha 7 jasypoapy 1908 jave ofirma peteĩ manifiesto-invitación péva asamblea 15 árape, ko’ápe oñehenói “radicales” odefinitáva situación partidaria. Oikova’ekue chugui ministro del Interior oimérõ mburuvicha ramo gobierno Eduardo Schaerer. Ko función omotenonde upe oñeproklama ára peve fórmula pyahu período 1916 guive 1920 peve, ko lista omotenonde Manuel Franco heraitépe voi José P. Montero.


Tenondegua:
Manuel Franco
Presidente de Paraguay
José P. Montero

1919-1920
Riregua:
Eusebio Ayala