Diferencia entre revisiones de «Tetãvore Ñe'ẽmbuku»

Ára colonial ramo guare oñeme’êoñeme’ẽ va’ekue korapy guasu umi España-gua kuérape ohupytýva ysyry Tebicuary peve, ko’ãva yvy oñeme’êoñeme’ẽ va’ekue vaka ñangareko haguã; Ko ysyrygui Sur gotyo oñemohenda va’ekue umi [[jesuitas]].

Ko tendá rupi ojapyhara va’ekue umi ñande ypykuéra [[Payaguá]], upéva rui hasýpe ojeiko va’eku ko’árupi, oñemoîoñemoĩ porãve va’ekue hetavémaramo ohóvo tapichakuéra oñembohógava ko’ápe. Upe tenonderãguáva táva ha’e Villeta de San Felipe de Borbón upe ary [[1779]] ramo,uperire oñemohenda Ñeembucú, (ko’ágã ojeikuaáva táva [[Pilar]]pe).

Ambue tavakuéra oñemopyenda va’ekue porãve va’ekue ko tetãvore ha’e Reducción, Herradura, Remolino, Naranjay, Tacuaras ha Curupayty, ko’ãva apytépe oîoĩ táva ndaiporivéimava.

Ha katu ojeiko porãve kuri oñemohenda mbaretémarõ táva [[[Yabebyry]], kuarahy reikó gotyo [[Río Paraná]]gui, upéicha avei oje Remolinos, Villa Franca-pe. Siglo XVIII paha rupi umi tavakuérape oñembohetave avakuéra oguahêmeveoguahẽmeve “Los Laureles-pe” ha “Villa Franca” oñemokatu va’ekue López ára ramo. Uperire, siglo XIX-pe oñemoîoñemoĩ táva [[Villa Oliva]].

Ary [[1906]] ramo ojejapo ko pokõha tetãvore ha oñemoîoñemoĩ táva akãramo [[Pilar]] ha tetãvore’i ramo ko’ãva:

Arapytukuéra ko tetãvorépe ndahakuetéi ha katu he’õ hetaite oîreoĩre ko’árupi ñu karuguakuéra, ysyry ha avei ysyryguasu ombohykuéva ko yvy.

Arahakukue katu 22 °C rupi, verano-pe 37 °C guvi 40 °C rupive, ikarapeve katu Araro’ýpe ohupyty 5 °C guvie 2 °C peve .Oky 1334mm ary jave, jasykuéra okyhetaveha katu ha jasyteîjasyteĩ, jasyapy, jasyrundy ha avei jasypa, oky’iveha katu jasypo ha jasypoapy.

Ndaipóri yvytykuéra ijyvatetéva, peteîmíntepeteĩmínte oîoĩ ijyvatemivéva opytáva sur gotyo ko tetãvorépe, ha kóva oikuaa [[Cerrito]]-pe.

Río Paraguay-pe o’a río Negro, upe ysyry Yacaré ha hetave. Umi ysyrykuéra Ñeembucú ha Hondo ome’êome’ẽ hi’yrã umi Esteros Bellaco, Peguaho, Yacaremi, Po´i Tuju Pytã, Kamba, Mburicaokue, umía.

Ko tetãvorépe hetave jatopa yvy karape ha ñananguéra, upeicha rupi heta oîoĩ karugua umía, upéicha rupi ko’ã ysyrykuéra Paraguay, Tebicuary ha Río Negro kuéra osêmbaosẽmba hapegui kuéra, ha upéva omombytapa ýpe umi tapekukéra ha kaitakuvéi oñeguahêoñeguahẽ umi táva rupi.

70% rupi ko tetãvore henyhêhenyhẽ ñu karuguakuéra gui.

OîOĩ río Paraná ha río Paraguay, ko’ãva ojeipurueterei ohasa rupi ko tetãvore rupi.

Ko ruta IV “General José Eduvigis Díaz”, ojuaju Ruta I “Mcal. Francisco Solano López” ndive, mokõve oñemohatãmbaitémava. OîOĩ avei tape porã oñemyatyrõva itara’ÿipeitara’ỹipe a avei yvyreínteva.

AM- oi “Carlos Antonio López”, “Radio Boquerón”; FM-pe katu: “Arapy”, “Jasy”, “Alberdi”, “Humaitá” ha ambuekuéra. OîOĩ avei televisión repetidora.

Ko tetãvorépe ndahetaiveha kogakuéra. Oñeñoty takuare’êtakuare’ẽ, avati ha mandyju; oñeñotÿoñeñotỹ avei [[jety]], [[mandi’o]], kumanda ha oîveoĩve avei.

Vakakuéra rehegua oñemba’apo porãve ha heta oîoĩ, upéicha avei [[ryguasukuéra]] rehegua.

Táva Pilar-pe oîoĩ ogaguasu oñeha’yi’oha [[mandyju]], ojejapoha ininimbo ha ao. Oguereko avei ojejapoha [[aceite vegetal]], oñemondykyha káña, [[aramirõ]].

Ko tetãvore oguereko 50 mbo’ehao iñepyrûmeguaiñepyrũmegua, 201 educación básica-pegyua, ha’éva avei ñandepe guãrã, 38 ome’êvaome’ẽva educación media (científico ha técnico).

Jatopa 57 pohanohaokuéra ha’éva hospitales, centro ha puestos de salud, ja’e’ÿreja’e’ỹre umi clínica privada; ko’ãva ha’ehína umi oñangareko ani haguã tapichakuérape ojapyhu mba’asykuéra, hesãi porã haguã katu.

Heta tenda oîoĩ jajuhutahápe tembiasakuéra: [[Paso de Patria (Paraguay)|Paso de Patria]], [[Estero Bellaco]], [[Humaitá]], [[Curupayty]],[[Sauce]] y [[Boquerón]], ko’ã tendárupi oiko va’ekue upe ñorairõ guasu [[Guerra de la Triple Alianza]] ramo guare.

San Fernando ha’e peteîpeteĩ táva Mcal. López omboguapy haguépe icampamento ha ko’agãitépeve ikatu jajuhu ko'árupí umi yvykuá Paraguaiguakuéra ojohague ñorairõrã.