Pirachuguasu (karaiñe'ẽme: orca) - (Orcinus orca), ha'e peteĩ mymba okambúva setáseo juehegua oĩ ñemohenda guasu herava juehepehẽ piranare, oikovéva opa paraguasukuérape. Ku mymba yguasúpegua ha'e piranare tuichavéva.

 
Pirachuguasu

Orca saltando

Peteĩ pirachuguasu ituichakue ha yvypóra ituichakue
Tekovekuaaty ñemohenda
Tavetã: Animalia
Pehẽ'a: Chordata
Jueheguasã: Mammalia
Tekovety: Cetacea
Tekovetyguy: Odontoceti
Juehepehẽ: Delphinidae
Jueheguaty: Orcinus
Juehegua: O. orca
Omboherokõiva
Orcinus orca
Linnaeus, 1758
Tenda oĩva
Distribución mundial de la orca
Distribución mundial de la orca
[editar datos en Wikidata]

Ku piranare pirachuguasu oreko peteĩ pira pepo puku ijatukupépe, ipukukue ha'e 1,8 m pirachuguasu kuimba'e rupi ha isa'y hũ ha morotĩ. Pirachuguasu kuña imichĩveva ha ipepo ijatukupe pegua ituichaveva kuimba'e ipepóva. Peteĩ pirachuguasu kuimba'e ipohýi 5,5 toneláda ha ituichakue 9 m, ha pirachuguasu kuña ituichakue 7,7 m ha ipohýi ha'e 4 t.

Heta pirachuguasu aty oñemohenda ijaty, oikove aty guasúpe ha oiko heta pirachuguasu ojoavýva. Pirachuguasu imbaretéva, ipya'e ha arandu; ikatu ho'u opamba'e mymba kuéra paraguasúpegua, pirakuéra guasu ha michĩ ha ambue okambúva oikovéva ygusúpe.

Pirachuguasu oikove opaite paraguasu ñande Yvýgui, paraguasu Árktiko guive paraguasu Antártida pegua peve, oikove mante paraguasu ro'y ha ro'ynunga, ha oikove avei yrambe'ýpe. Ova mante opa hekovére opa rendápe. Ary 2008-pe, oiko akue 50 000 pirachuguasu kuéra opa Yvórape.

.
.

Mandu'apy

jehaijey