Pirakutu
Pirakutu (karaiñe’ẽme: pesca) ha’e pe tembiapo yvypóra oipyhývo pira térã tymba oikóva ýre. Yvypóra ikatu oipirakutu yguasúpe, ysyrýpe ha ypápe, peteĩ yga térã kanóa rupive. Yvypóra oipirakutu ho'u hag̃ua, oñemu hag̃ua ha oipuru hag̃ua pira ipire. Amo 50 sua tapichakuéra oipirakutu térã omba'apo pirakutúre opa Yvýpe.[1]
Ikatu ojeipuru tembipurukuéra oipyhy hag̃ua pirakuéra, taha'e ha'éva ñuhã, pinda ha hu'y, yvypóra oipuru avei ipo oipirakutu hag̃ua.
Pirakutu hína he'ise avei yvypóra oipyhývo mymba guasu okambúva oikóva ýre, taha'e ha'éva piraru térã piranare; ha yvypóra oipyhývo tymbachu'i oiko yrembe'ýre avei, ho'u hag̃ua.