Chikitúnga
Chikitúnga kuña ojehecharamoitereíva, Paraguái retãmegua. Hekokatu mimbipáre, Karmelíta Pynandi Paraguaygua Aty ojerurékuri oiko hag̃ua chugui marangaturã. Upe tapépe, ára 27 jasyapy ary 2010-pe, Pápa Benedicto XVI ojapókuri chugui Ãngatu.
Iporã ja’e ára 12 jasyteĩ ary 1925-pe, Táva Villarrika, Tetãpehẽ Guaira, Paraguái retãme; heñoihaguékuri María Felicia Guggiari Echeverría, ojekuaavéva Chikitúnga-pe. Ha’e oñemongaraíkuri ára 28 jasykõi upe aryguápe Villarrika Tupãovusúpe.
Ary 1930-pe, María Felicia oike oñemoarandu Mbo’ehao María Auxiliadora-pe, Táva Villarrika-pe ha ary 1937-pe omoñepyrũ iñemoarandu mitãrusumbo’ehao Normal Nº 2 Manuel Gondra-pe, upe tavapegua avei. Ary 1942-pe oiko ichugui Mbo’ehára.
Ary 1941-pe María Felicia orekókuri jejuhu ijojaha’ỹva peteĩ tupãrembiguái ndive ha’éva Pa'i Julio César Duarte ha avei Pa'i Julio C. Prieto ndive. Avei upe ary 1941-pe oikékuri Katóliko Ñemongu’e, Villarrika-guápe. Tupãovusu Villarrica-guápe ojapókuri Tupãrejoaju Peteĩha ary 1932-pe, ha avei upépe ojapókuri Jeroviambojo'a ary 1945-pe.
Ary 1950-pe María Felicia ovákuri ipehênguekuéra ndive Táva Paraguaýpe ha oikékuri oñemoarandu Mbo’ehararã Mbo’ehao Presidente Franco-pe ha upéicha avei oikékuri Katóliko Ñemongu’e Paraguayguápe. Jasyrundy upe aryguápe oikuaa’ypýkuri Angel Sauá-pe, ha’éva iñangirũ teete ha ojojáva hendive ikerayvotýpe.
Ary 1951 ha 1952-pe ombo’ékuri Redentorista-kuéra Tupão Mbo’ehaópe. Jasypoapy ary 1952-pe ojejuhúkuri Tasyo Español-pe Karmelíta Pynandi Paraguaygua ruvicha ndive, Sykatu María Margarita Hesu Korasõgua. Avei ary 1952-pe omohu’ãkuri iñemoarandu Mbo’ehára rehegua.
Jasypo ary 1953-pe María Felicia-gui oikókuri Mitã Ñangarekoha Tavavusugua Katóliko Ñemongu’e Paraguaigua rehegua. Jasyteĩ ary 1954-pe oñepyrũkuri oñembohekokatu ha upeichahápe Tupã ohenóikuri chupe Karmélo-pe. Jasykõi ary 1955-pe oikékuri Karmelíta Pynandi Paraguaygua Rogakatúpe ha, jasypoapy upe aryguápe, omondékuri Karmelita Pynandi ao ha upe guive oñembohéra María Felicia Hesu Rekomarangatugua.
Jasyteĩ ary 1959-pe María Felicia Hesu Rekomarangatugua hasykatúkuri ipy’ápe ha ojerahákuri Tasyo Kurusu Morotĩme oñeñangareko hag̃ua hese. Ararundy Marangatu jave ary 1959-pe osê tasyógui ha ohojey hekohápe. Ipahápe, ára 28 jasyrundy ary 1959-pe, ojerurékuri oñemoñe’ẽ hag̃ua chupe Teresa de Jesús Marangatu rembiapokue hérava “Amano namanóigui” ha upéva ohendu rire oguapýsapy’a hupápe ha he’i “¡Hesu, rohayhu!, ¡Iporãitépa ñandejejuhu! ¡Tupãsy Maria!” ha omanókuri.
Ára 28 jasyrundy ary 1993-pe, María Felicia Hesu Rekomarangatugua retekue ojererahákuri Tyvyty Recoleta-gui Karmelíta Pynandy Paraguaygua Tupãópe ha ára 5 jasypoteĩ ary 1995-pe Karmelíta Pynandi Paraguaygua Aty omoñepyrũ tembiapo ikatuhag̃uáicha María Felicia Hesu Rekomarangatuguágui oiko marangaturã.
Ára 15 jasypoapy ary 2002-pe, Táva San Pedro del Ykuamandyjúpe, heñóikuri Ángel Ramón ipytupáva, hekove’ỹre. Oiko rire ñembo’e María Felicia Hesu Rekomarangatuguápe, pa aravo’i rire, pe mitãra’y korasõ’i oñepyrũ otytyijey. Pe mba’e guasuete oikova’ekue niko ojepurúkuri oñemombareteve hag̃ua mba’ejerure ikatuhag̃uáicha Chikitúnga-gui oiko marangaturã.
Hekove pukukuépe, Chikitúnga ojapókuri hetaiterei mba’e porã ha hetápe oipytyvõjepékuri, añetehápe, ha’ékuri peteĩ kuña imarangatúva, hekopotĩva ha ohayhu añeteva’ekue Tupãme. Ko jehai niko hembiasakue mbykymínte.
Joaju
jehaijey***
jehaijey- [1] Ohai: David Galeano Olivera