Demetrio Ortíz

(Ojegueraha jey Demetrio Ortiz guive)

Demetrio Ortíz Vargas (22 jasypakõi ary 1916 - 18 jasypoapy ary 1975) ha'e akue peteĩ puraheihára Paraguaigua.

Demetrio Ortíz Vargas heñóikuri táva Pirivevúi, Tetãpehẽ Cordillera, Paraguay Retãme; ára 22 jasypakõi ary 1916-pe. Itúva herava’ekue Juan Anacleto Ortíz ha isýkatu hérakuri María Blásida Vargas Benítez. Mbohapy ára heñói rire itúva ha isy ovákuri Paraguaýpe ha upe rire opoi ojuehegui. Upérõ Demetrio ha isy ohókuri oiko Formosa, Argentina-pe ha upépe avei oñemoarandu’ypýkuri. Omanóvo itúva, Demetrio oujeýkuri Paraguaýpe, ojapohaguépe opa mba’e, sapatumopotĩha, sapatumyatyrõha, hetave mba’e apytépe.

Oñemombe’u ha’e ohohájepi peteĩ karai herajoapýva Servín rendápe oikóva hóga ykére. Upéi ndaje ojuhúkuri peteĩ mbaraka, omyatyrõva’ekue ha orekóva hembipurúrõ mba’epu apópe.

Demetrio Ortíz oñepyrũkuri hekove mba’epúpe ary 1937-pe oikévo aty Aficionados de General Santos-pe, ombopuhápe mbaraka, ha avei opuraheihaguépe. Ary 1938-pe Zoilo F. Canteros ndive oike mba’epu’aty Okára Potýpe. Ary 1939-pe mokõivéva oike hikuái mba’epu’aty Mandu’a Rorýpe ha’éva Santiago Cortesi ha José L. Melgarejo mba’e. Ary 1943-pe oikékuri Trio Asunceno-pe Ignacio Melgarejo ha Digno García ndive, hendivekuéra ohókuri Brasil-pe ary 1946 peve.

Ojevýkuri Paraguaýpe omanohaguépe chugui isy ára 10 jasypa ary 1946-pe. Ichupe g̃uarã ojapókuri ary 1943-pe hembiapo herakuãitéva hérava Mis noches sin ti. Ary 1947-pe oikékuri Mbo’ehára Herminio Giménez mba’epu’atýpe ha hendive og̃uahẽkuri Buenos Aires, Argentina-pe ha upépe oikékuri Félix Pérez Cardozo mba’epu’atýpe. Ary 1946-pe, oĩrõguare Córdoba, Argentina-pe ojapókuri ipumbasy porãitéva Recuerdos de Ypakarai. Demetrio Orltíz omendákuri Élida Maidana Valdez rehe ha iñemoñare peteĩmi héra María Esperanza Ortíz Maidana.

Ary 1956-pe ojehechaukákuri Buenos Aires, Argentina-pe hembiapo ñoha’ãnga rehegua Anivéna Karaikuéra. Umi hembiapokue ojekuaavéva apytépe oĩ ko’ãva: Recuerdos de Ypakarai, Mis noches sin ti, Qué será de ti, Yo te quiero mucho, Techaga’u o Añoro, Te extraño, Tus lágrimas, Esperanza mía, Ahechava’ekue, Rohechajeývo ha Mitãkuña juky.

Demetrio Ortíz omanókuri Buenos Aires, Argentina-pe, ára 18 jasypoapy ary 1975-pe.

Joju jehaijey

Mandu'apy jehaijey