Mano Marangatu
Umi mba’e ohechaukáva ha omoañetéva ñande reko, ñane arandu ka'aty térã ñane tavarandu -umíva apytépe- jareko umi jepokuaa jeroviapy rehegua. Ñane Retãme ñahendújepi umi ñande rapicha orekóva “ijeroviaha” térã peteĩ “marangatu ojeroviavévare”. Ambuéva katu oipehe’a umi kurusumimi oĩva tape rembe’ýre ha ojapo ichugui peteĩ mbo’y oipurúva kurundúrõ. Oĩvoi -jepémo ohójepi tupãópe- omopu’ãva hóga korapýpe peteĩ ñembo'eha térã tupão'i omomba’eguasuhápe ijeroviahápe, ohecharamo ha ohepyme’ẽvo ichupe ñepytyvõ ohupytyva’ekue hese ae. Oĩ avei heta amyrỹi ipokatúva ha jepémo ndaha’éi marangatu térã tupãremimbou, oñemomba’eguasúva; umíva apytépe jajuhukuaa Cirilo Duarte (Kurusu’i) ha Pablito. Ág̃a katu tekotevẽ ñanemandu’a peteĩ marangatu jojaha’ỹva oñembohérava Karai Mano Marangatúva (karaiñe'ẽme: Nuestra Señora de la Santa Muerte) térã Mano Marangatu (karaiñe'ẽme: Santa Muerte). Ñane retãme oĩ peteĩ ñembo’eha -ojekuaavéva- oñemopu’ãva hérape Táva Itápe ha ijatyhápe heta tapicha oúva ñane retã tuichakue javevégui ha ambue tetãgui.
Mano Marangatu ojehecharamo heta hendápe: Méhiko, umi pehẽngue Tetãvorekuéra Joaju-regua, Paraguái, Argentina (Formosa, Chaco, Corrientes ha Misiones) ha avei Brasil-pe (Parana ha Rio Grande do Sul). Ha’ãnga niko ojepuru kurundu ipokatúvarõ ha ojejapo yvyra térã kanguégui. Oĩ heta oguerekóva Mano Marangatu ra’ãnga ijehe, omosàingóva ijajúri. Ko’ág̃a rupi oĩ avei oha’ãngáva Mano Marangatu ra’ãnga hete pirére.
Peteĩ mombe'upy he’i, oñemosẽ rire umi Hesuita ary 1767-pe, Guaranikuéra omboja’ohague mbohapy hendápe peteĩ Biblia-pegua ra’ãnga, opytava’ekue peteĩ tupãópe, ha ohechaukáva Hesu, Aña ha Karai Mano Marangatúva ra’ãnga; ha umi opytava’ekue Karai Mano Marangatúva ra’ãngáre, upe guive omomorã ypy ichupe. Ñepyrũrãme jeko oñemomorã peteĩ ava kanguekue ra’ãnga oguapýva. Avei oĩ upérupi Mano Marangatu ra’ãnga oĩva ovakãvo, ku mitã oĩramoguáicha isy ryepýpe. Jaikuaaháicha, péicha ñande ypykuéra Guarani omohenda ha oñotỹjepi ipehẽnguekuérape omano jave.
Oje’e pe máva oguerekóva ha’ãnga ijajúri térã ha’ãnga hete pirére ndaikatuiha omano ndojehekýirõ chugui upe Mano Marangatu ra’ãnga omoĩva’ekue ijajúri térã noñemboguéirõ upe ta’ãnga ohaiva’ekue ipirére. “Mano Marangatu” oñangareko pe ijeroviaha rekove, tesãi, mborayhu, ogapy, ñemureko ha po’áre. Mano Marangatúpe ojegueromandu’a opaite omanóva árape (2 jasypateĩ) ha avei arapokõi marangatúpe. Mano Marangatúpe avei oñembohéra: Karai Mano Marangatúva, Karai Kanguekuerei, Señor de la Paciencia, San Justo Nuestro Señor de la Buena Muerte, Señor que Todo lo Puede, San Severo de la Muerte térã “San” -péicha, añomínte- ỹramo katu Marangatu’i.
Ñembo'e Ojekuaavéva
jehaijeyKanguekuerei Pytu opaite mba’ére ndepu’akapáva ha nembaretekuépe rejoguáva Sansón-pe; akóinte reñekotevẽva mba’e vai oikopotàvo, ndévengoche rohenói aikuaágui nemarangatuha.
Ejeruremína Tupã Tuvichavetépe tachembojerovia opaite mba’e ndéve ajerurévape ha upéicha avei toity ipochy umi chendive iñañáva ndive haopavave tekove ñañáva ári.
Mborayhúpe chembotavy ha chembotavysévape, embojevy cherendápe ha nanerendúiramo eñanduka chupe nde kyseyvyra rãimbe.
Ogapy, ñembosarái ha ñemurekópe aipota oiko ndehegui chererekua, eme’ẽ hag̃ua chéve po’a ha emombia hag̃ua opa mba’e vai che rekovégui.
¡Nde, Karai Mano Marangatúva, ndéniko chererekua!
Taupéicha.