Marandeko-mboyve ha'e ojeheroháicha pe ára pukukue oñepyrũ va'ekue umi yvypóra ypykue ou raẽ Yvy ape ári, umi ou va'ekue yvypóra mboyve, oñepyrũ meve yvypóra ohai hembiasakue,[1] upéva niko oiko raẽ Kuarahyresẽ Ag̃uiguápe amoite ary 3300 Kirito mboyve, ha upéi Yvy ape vore ambuévape.[2] Jepémo upéicha, jahechávo he'iseha ypýva, ha'e pe ára pukukue ojoajúva umi tembikuaatýre ohesa'ỹijóva tekove ha tekoha. Oĩ ambuéva he'i ko 'marandeko-mboyve' ára pukukue opahague peteĩ Yvy ape vorépe opa mboyve peteĩ tenda ambuévape, oĩgui yvypehẽ jahechahápe oikohague upépe avano'õ hembiapokueitéva, yvyporakuéra ono'õhápe ojapo hag̃ua hetãrã.

Ko yvyra'angápe jahecha mba'éichapa ova yvypóra, oñepyrũ meve osẽvo Áfrikagui oguahẽ meve Ñemby Amérikape. Umi papapy jahecháva yvyra'anga yképe he'ise 1000 ary (upéicha hína 170-130 he'ise 170 000-130 000 ary).

Ko ára pukukue ikatu ñañemoarandu hese pe tekoypykuaaty, ymaveguarekuaaty ha pe yvyrekokuaa tembiasakuéva rupive. Ndaipórigui kuatiakuéra ha jehaipy ohejava'ekue umi yvypóra ypykuekuéra, ko'ã tembikuaaty oheka ha ohesa'ỹijo hembiejakue (taha'e ha'éva umi ta'anga ojapo hikuái itakuápe, hembiporukuéra, mboka oipurúva hikuái omymbajukávo térã umi hogakue ha itava'ikue), upéicha ikatu jaikuaami mba'éichapa yvypóra ypykuekuéra rekotee, jeroviapy ha arandupy, mba'éichapa oiko hikuái ha mba'épa ojapo hikuái.[3]

Ehecha avei jehaijey

Mandu'apy jehaijey

Joajuha jehaijey