Paláu

(Ojegueraha jey Palaos guive)

Paláu, héra tee hína Tavakuairetã Paláu (Paláuñe'ẽme: Beluu er a Belau, Ingleñe'ẽme: Republic of Palau, Hapõñe'ẽme: パラオ共和国 «Parao kyōwa-koku»), ha'e hína peteĩ tetã hekosãsóva heta ypa'ũme ojejuhúva, tetã peteĩ umi irundýgui oĩva Mikyonésia-pe, ha tetã peteĩ umi 14-gui oĩva Oseanía-pe. Itavusu ha'e táva Ngerulmud ha itáva tuichavéva ha'e voi Koror.

Tavakuairetã Paláu
Palaos

Poyvi
Tetã ñe'ẽ akã: Rainbow's End
(Ingleñe'ẽme: «Jy'ýi ipaha»)
Tetã Momorãhéi: Belau rekid (Ore Paláu)
Tavusu Ngerulmud
Tetãvore Melekeok[1][2][1]
Táva tuichavéva Koror
Ñe'ẽnguéra Ingleñe'ẽ, Paláuñe'ẽ ha Hapõñe'ẽ
Tetãygua réra Paláugua
Tekuái reko Tavakuairetã mburuvicharapépe ndorekóiva aty ojokuaikuaáva
 • Tendota Tommy Remengesau
 • Tendota ombuekoviáva Raynold Oilouch
Tetã Amandaje Congreso Nacional de Palaos
Sãso
 • Léi guasu
 • Oñemoañete
Tetãvore Joapykuéra pegua
1 jasyteĩ ary 1981
1 jasypa ary 1994[3]
Yvy apekue Ñemoĩha 179.º
 • Opaite 459 km²[4]
 • Y (%) 0 [4]
Tembe'y 0 km [4]
Y rembe'y 1519 km [4]
Yvyty yvatevéva Monte Ngerchelchuus
Ava hetakue Ñemoĩha 224.º
 • Estimación 17.948 hab. (2015)[1]
 • Hetakue 20.918 hab. (2013)
 • Typy'ũ (est.) 38,6 hab./km²
PIB (PPA) Ñemoĩha 218.º
 • Opaite (2014) US$ 288 sua
 • Per cápita US$ 16.300
PIB (nominal) Ñemoĩha 189.º
 • Opaite (2008) US$ 164 sua
 • Per cápita US$ 8200
IDH (2015) Crecimiento 0,788[5] (60.º) – Iporã
Viru Dólar ($, USD)
Ára UTC+9
 • Arahakúpe =
ISO Jehero 585 / PLW / PW
Tetã renda tee Ñandutíme .pw
Tetã pumbyry papapy +680
Tetã puhoe papapy T8A-T8Z
COI Jehero PLW
Opaite Tetã Yvýgui
  1. Ára 7 jasypa ary 2006-pe, Paláu retã rekuái ova Koror távagui, upe itavusu ymaguare, oho hag̃ua itavusu pyahúpe, Ngerulmud.

[editar datos en Wikidata]

Ko tetã ijyvy apekue ha'e hína amo 300 ypa'ũ yvytyrata ha ypa'ũ coralino Paraguasu Py'aguapýpe. Ijerére ojejuhu, yguasu rupive, yvate kuarahyresẽ ngotyo Ypa'ũnguéra Yvate Mariána, kuarahyresẽ ngotyo Tetãvorekuéra Ñembyatypyre Mikyonésiagua, ñemby gotyo ojejuhu Gynéa Pyahu ha kuarahyreike gotyo tetã Filipina.

Paláu ypa'ũ aty, hembiasakue pukukuépe, oĩ heta tetã ambuéva ipoguýpe: Epáña, Alemáña, Hapõ ha Tetãvore Joapykuéra. Ohupyty isãso Tetãvore Joapykuéra pegua ary 1994-pe[3] ha ha'e voi peteĩ umi tetã ipyahuvévagui ha peteĩ umi hetãygua hetakue imichĩvévagui opa Yvýpe, oikónte ijyvy apekuépe amo 20 000 tetãygua.

Ypa'ũnguéra héra ko Paláuñe'ẽme, Belau, ikatu ou upe ñe'ẽngue ko ñe'ẽme beluu he'iséva "táva", térã ikatu ou upe ñe'ẽngue aibebelau he'iséva "ñembohova karẽháme", en alusión a un mito de la creación.

Ko téra "Palau" oike Ingleñe'ẽme upe Karaiñe'ẽ rupive iñe'ẽngue Los Palaos pegua.

Mandu'apy jehaijey

  1. 1,0 1,1 «Archive copyCIA Factbook». Archivado desde el original, el 2007-06-122007-06-12. Ojehechákuri árape: 2018-03-212018-03-21.
  2. US Department of State. Background Note - Palau: Government offices moved to a new National Capitol Building complex located at Ngerulmud, Melekeok State
  3. 3,0 3,1 Florentino Rodao, 2005. Entre el auge de los países grandes y los apuros de los microestados. Anuario Asia-Pacífico 2004. Barcelona: Instituto Elcano-CIDOB-Casa Asia, 2005. pp. 71-80. 611 PP. Disponible en: https://web.archive.org/web/20140626110045/http://www.florentinorodao.com/articulos/art05f.htm#_Micronesia
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 CIA. «Palaos - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 16 de febrero de 2017.
  5. PNUD (27 de marzo de 2017). pnud (ed.): «Informe sobre Desarrollo Humano 2016» (en inglés) (pdf). Ojehechákuri árape: 15 de abril de 17.

Joaju jehaijey


Autarália ha Oseanía

Autarália | Fíji‎ | Kiriváti‎ | Mikyonésia | Náuru‎ | Paláu‎ | Papúa Gynéa Pyahu‎ | Samóa‎ | Selánda Pyahu‎ | Tónga | Tuválu | Vanuátu | Ypa'ũnguéra Marshall‎ | Ypa'ũnguéra Salomõ‎