San Lorenzo tavao ñe'ẽme'ẽ pytyvorã avañe'ẽre

San Lorenzo tavao ñe'ẽme'ẽ pytyvorã avañe'ẽre, táva San Lorenzo tetãvore Central pegua, Paraguái retãme, oiko Fundación Yvy Marãe'ỹ ha Guarani Ñe'ẽte ha Arandu Anamandaje ikatuhag̃uáicha oñemoñe'ẽkõi táva San Lorenzo tavao, oñemohendaháicha apopyrã Ñamombarete Guarani Ñe'ẽ Jepuru San Lorenzo-pe

Imba'erãpa jehaijey

Ko ñe'ẽ'me'ẽ rupi ojehechauka kyre'ỹ orekóva tapicha San Lorenzo-gua, municipalidad ha avei opaichagua aty omba'apóva ñe'ẽnguéra rehe ha omyasãiva arandupy, ombojoajúvo hembiapo. Ha'e rupi oñemboguatase tembiapo joajúpe San Lorenzo ryepýpe, ikatu hag̃uáicha ojeporu pytyvõ ojehupyty potávo akarapu'ã ko táva, ko región ha avei ko tetãme.

Ñe'ẽme'ẽ pyenda jehaijey

Guarani ñe'ẽ ningo mba'e omopeteĩ añetéva ñane retã Paraguái ha ñane retãyguakuérape. Guarani ha'e ñe'ẽ ojeporuvéva ñane retãme kóva heñói ypy guive; jepémo upéicha, opaite ára nungánte oñemomichĩ ha oñemboyke chupe Estado rembiapógui. 18 ary jaguata ñepyrũ rire democracia rapére ñane retãme ha 15 ary osẽ haguépe Léi Guasu ha oiko ñane ñe'ẽgui Paraguái ñe'ẽ tee, ha'e ha iñe'ẽharakuéra oñemboyke gueteri Paraguáipe, Estado oku'e rupi castellano-pe añónte.

Ko ñe'ẽme'ẽ pytyvõrã rupi oñemoñepyrũse San Lorenzo-pe peteĩ tape pyahu máramo ojevy'ỹtamava, oñeme'ẽ hag̃ua guaraníme imba'e tee, ha ha'e rupi avei iñe'ẽharakuéra ha ñane retã rapoteépe, ikatu hag̃uáicha ñamoambue tekojoja'ỹ vaieta ymaite guivéma omomarãva ñande reko ha guarani ñe'ẽharakuérape. Globalización económica ojejopyjopýva ñane retãnguéra rehe ningo ojuka ohóvo ñe'ẽnguéra, upéichante avei arandupy ha tetãnguéra rekotee; umi tetã iviru hetavéva arandupy okakuaa kakuaave ha omboypi ha ojukapa ohóvo umi tetã imboriahuvéva mba'épe. Iporã aipórõ ko'ã mba'e renondépe oñemoñepyrũ táva San Lorenzo-pe tembiapo joajúpe Municipalidad ha mokõi institución omba'apóva arandupy ha ñehekombo'épe ndive, ikatuhag̃uáicha oñemoñe'ẽkõi ñepyrũ municipalidad ha táva San Lorenzo, ha péicha Ciudad Universitaria-gui toiko táva peteĩha Paraguáipe oipurúva guarani ñe'ẽ hembiapópe castellano ykére, upévare, Táva San Lorenzo Municipalidad, ko'ág̃a guive, MUNICIPALIDAD, hérape karai Táva Sãmbyhyhára, Ing. Eladio Gómez, Fundación Yvy Marãe'ỹ, ko'ág̃a guive ojeheróva YVY MARÃE'Ỹ, hérape i-Secretaria General Lic. Lilian Coronel Ávila, ha Ateneo de Lengua y Cultura Guarani, Regional San Lorenzo II, ko'ág̃a guive ATENEO, hérape isãmbyhyhára Lic. Miguel Ángel Verón Gómez, oñemoĩ peteĩ ñe'ẽme omboguapývo héra ko ñe'ẽ me'ẽ pytyvõrã oku'e hag̃ua:

Ko ñe'ẽme'ẽ oguatáta ko'ã pyenda ha apopyrã ári:

Peteĩha jehaijey

Ojehupytyse ko ñe'ẽ me'ẽ rupi (Son objetivos del Convenio):

  • Oñembojoaju opaichagua pojoapy MUNICIPALIDAD, YVY MARÃE'Ỹ ha ATENEO ndive opa mba'e política ñe'ẽ rehegua, ikatu hag̃uáicha oñemoñe'ẽkõi táva San Lorenzo MUNICIPALIDAD, oñemohendaháicha apopyrã “Ñamombarete Guarani Ñe'ẽ Jepuru San Lorenzo-pe”.
  • Oñembojoapy ñepia'ã ojeheka potávo tape opavave San Lorenzo-gua oñemomba'e hag̃ua ko tembiapo oñemoñepyrũva rehe.
  • Oñemyasãi opa hendáicha ko apopyrã ñemboguata ohejáva ohóvo, ojehecha hag̃uáicha mba'eichaitépa hyapu política ñe'ẽ rehegua.
  • Oñemboguata tembiapo ambue táva oguatáva ñe'ẽkõime ko yvy ape ári ndive, ikatu hag̃uáicha oñemopeteĩ tembiasakue ha kuaapyhy.

Mokõiha jehaijey

MUNICIPALIDAD ome'ẽ iñe'ẽ omboguatávo ko'ã tembiapo:

  • Ojapyhy interés municipal ramo apopyrã “Ñamombarete Guarani Ñe'ẽ jepuru San Lorenzo-pe” ha ambue tembiaporã omboguatáva ATENEO térã YVY MARÃE'Ỹ.
  • Omboguata peteĩ planificación lingüística MUNICIPALIDAD ha táva San Lorenzo rembiapópe, YVY MARÃE'Ỹ ha ATENEO pytyvõme.
  • Omyasãi política ñe'ẽ rehegua omboguatava MUNICIPALIDAD.
  • Omboguata tembiapo omomba'ejeýva guarani ñe'ẽ ha iporu táva ñeisãmbyhýpe.
  • Ome'ẽ marandu oñeikotevẽva opaichagua aty ko tavapegua rehe, jámane omba'apóva arandupy rehe, ñemuha, política-va, tupã rape rehegua ha ambueve, ikatu hag̃uáicha oñemoñepyrũ ñomongeta hendivekuéra ha oñemyasãi tembiapokuéra política ñe'ẽ rehegua ryepýpe oñemboguatáva.
  • Oheka viru imba'éva, ñane retã mba'éva térã ambue tetãgui oñepytyvõ hag̃ua ko apopyrã.
  • Oipe'a hokẽ ikatu hag̃uáicha umi Licenciado guarani ñe'ẽme osẽtava oñembokatupyry táva MUNICIPALIDAD ryepýpe.
  • Oipytyvõ YVY MARÃE'Ỹ ha ATENEO rembiapokuéra Táva San Lorenzo-pe.
  • Ome'ẽ ijerovia opaichagua tembiapo omboguatáva YVY MARÃE'Ỹ ha ATENEO, ikatuhag̃uáicha ko'ãva imbareteve.

Mbohapyha jehaijey

YVY MARÃE'Ỹ ome'ẽ iñe'ẽ ko'ã mba'épe:

  • Oipytyvõ ñe'ẽ jeporúpe MUNICIPALIDAD-pe.
  • Ombosako'i ha ombohape tembiaporã ñe'ẽ jeporurã ko távape.
  • Oheka ha ombohape MUNICIPALIDAD ñemoneĩme pytyvõ umi agencia oporoipytyvõva ambue tetã guive, jahechápa ko apopyrã oñemoñepyrũva imbarete ha oku'eporã katuinte.
  • Ombohape joaju opaichagua aty omba'apóva ñe'ẽnguéra rehe, jámane ñane retãme ha ambue tetãme avei.
  • Omboguata tembiapo ko'ãichagua: ombohasa guaraníme MUNICIPALIDAD kuatiakuéra, he'i mba'e ñe'ẽpa ikatúta ojeporu guaraníme oñembohéra hag̃ua opa mba'e táva ryepýpe.
  • Oipytyvõ ñe'ẽmbohasápe oĩramo tekotevẽ MUNICIPALIDAD ojapo jave aty guasu.
  • Oipytyvõ mbarete ñe'ẽnguéra ñemyasãirã tembiapo osẽ porã hag̃ua.

Irundyha jehaijey

ATENEO ome'ẽ iñe'ẽ oipytyvõtaha ñe'ẽ jeporurãme San Lorenzo-pe ko'ã mba'épe:

  • Oipyso hembiapo mbo'ehakotýpe omboguatáva hemimbo'e ha imbo'eharakuéra licenciatura guarani ñe'ẽmegua, ikatu hag̃uáicha ojeporumeme guarani MUNICIPALIDAD-pe ha táva San Lorenzo tuichakue javeve.
  • Oikuave'ẽ mbo'esyry ñembokatupyryrã opavave mba'apohára MUNICIPALIDAD peguápe, castellano ha guaraníme.
  • Ome'ẽ beca licenciatura Guarani Ñe'ẽme ñemoarandurã mba'apoharakuéra MUNICIPALIDAD-guápe g̃uarã.
  • Omboguata tembiapo oñemyasãi hag̃ua ko apopyrã.
  • Oipytyvõ oñembosako'i hag̃ua tembiapo tekombo'e ha ñe'ẽnguéra rehegua.
  • Omoĩ tapicha ikatúva omboguata ñe'ẽmbohasa jehai ha ayvúpe.

Poha jehaijey

Ko ñe'ẽ me'ẽ oguata ñepyrũta oñemoneĩha ára guive ha ipukúta po ro'y, ikatúva oñembopyahujey opavave imboguatahára ohecháramo péicha tekotevẽ. Pevarã omoĩva'erã hikuái kuatia rehe péicha ojaposeha, 30 ára ogue mboyve ko ñe'ẽ me'ẽ.

Poteĩha jehaijey

Ko ñopytyvõ ikatu omondoho oimeraẽva imboguatahára. Pevarã omomaranduva'erã 30 ára upe mboyve. Oñemboykepaitéta opaichagua jerure ikatúva ojejapo justicia renondépe térã henondepe'ỹ.

Ohechaukávo omoneĩha, omoĩ heraguapy mbohapyve aty omboguatáva ko apopyrã, ohaívo héra mbohapy kuatiáre ojojaitéva he'ívape, 3 jasypoarundy, 2007-me.

  • ELADIO GÓMEZ, Táva San Lorenzo Motenondehára
  • MIGUEL VERÓN, ATENEO San Lorenzo Sub-Regional 2 Motenondehára
  • LILIAN CORONEL, YVY MARÃE'Y Pytyvõhára Guasu