Vikipetã:Poravopyre/ñongatuha/Pindoráma

Pindoráma poyvi
Pindoráma poyvi

Pindoráma (Poytugañe'ẽme: Brasil) ha'e tetã hekosãsóva tuichavéva Ñemby Amérikape ha tetã tuichavéva poha opa Yvýpe ha tetã pokõiha orekovéva tapichakuéra ipype. Pindoráma retã añónte pe oñeñe'ẽhápe Poytugañe'ẽ yvyrusu Amérikape. Pindoráma ijypykue opaichagua, hetaite umi oúva tetã ambuévagui, tetã tuichaikue rupi ojehecha umi ijypykuéva Európa, Amérika, Áfrika ha Ásia pegua, ha hetaiterei ojopara.

Opyta kuarahyresẽ ngotyo Ñemby Amérikape; ijerére ojejuhu yvate gotyo Venesuéla, Gujána, Surinã, Gujána Hyãsia pegua ha Paraguasu Atlántiko; kuarahyresẽ ngotyo Paraguasu Atlántiko jey ojejuhu; ñemby gotyo tetã Uruguái; kuarahyreike gotyo Arahentína, Paraguái, Vorívia ha Peru; ha yvate kuarahyreike gotyo Kolómbia. Ko tetã hembe'y haimete opa tetã rehe Ñemby Amérika pegua, nahembe'ýinte Chíle ha Ekuatóry rehe.

Pindoráma iléi guasu ãgagua, ary 1988 pegua, he'i Pindoráma ha'eha Tetã Ñembyatypyre mburuvicharapépe. Ipype oĩ 26 tetãvore ha peteĩ Táva Hekosãsóva hérava Brasilia, péva hína Pindoráma itavusu. Ijyvy apekue niko amo 8.514.876,599 km², upéicha hína 47,9% Ñembyamérika yvýgui, hyepýpe oĩ 5.570 táva ha amo 207.660.929 tapicha ary 2017 jave. São Paulo hína táva tuichavéva Pindoráma pegua, oreko amo 11.821.876 tapicha. Oguereko avei Pindoráma ypa'ũnguéra Atlántikope: Penedos de São Pedro e São Paulo, Fernando de Noronha ha Trindade e Martim Vaz.

Pindoráma ohupyty isãso ára 7 jasyporundy ary 1822 jave, tetã Poytuga pegua, ha upéi hekosãsóvo oiko ko Mburuvi Pindoráma, imburuvichavete peteĩha ha'e akue karai Dom Pedro I. Pindoráma tavakuairetã oñepyrũnte ary 1889 jave, karai Deodoro da Fonseca (Pindoráma rendota peteĩha) omohu'ã ku Pindoráma Mburuvi.