Hudiokuéra niko umíva ijypykue evréo ha Israel Ymaguare retãygua, tapichakuéra oiko yma guive amo Kuarahyresẽ Aguĩguápe.[1] Hudiokuérape ijeroviapy tee mba'eguasuite hína, heta umíva ijerovia hudío. Umi ñe'ẽ oipuruvéva hikuái hína ko evréo ñe'ẽ ha jídiche ñe'ẽ. Ary 2018 aja ojeipapa oĩha 14.047.400 hudío oparupi Yvy apekuépe, tuichaitépe Israel ha Tetãvore Joapykuéra retãme.[2]

Yvatépe: Judas MacabeoFlavio JosefoAkiva ben IosefMaimónides
Mbytépe: Baruch SpinozaSigmund FreudSholem AleijemAlbert Einstein
Guýpe: Emmy NoetherDavid Ben-GuriónMarc ChagallNatalie Portman

Yma guive oparupi Európape heta ndaija'éi umi hudíore, omuña ha omboyke hesekuéra. Techapyrãme oiko pe Adolf Hitler, ha'e katu omboja hudiokuérare opa jehasa asy hetãgui ha upévare oiko Holocausto Alemáña násipe (ojukasepárõ guare umi hudío), oiko aja pe Ñorairõ Guasu Mokõiha.[3]

Hudío rekorã he'i opa umi isy hudíova oikóta chugui hudío avei, opa umi ojapo hudío ijeroviágui oikóta avei hudío ramo.[4] Upévare, ndaha'éi añónte umi ijypykuéva Israel retãygua.

Mandu'apy jehaijey

  1. «Diferencias entre israelita, israelí, judío, hebreo y semita - Enlace Judío», 9 de abril de 2013. Ojehechákuri árape: 16 de abril de 2018.
  2. Jewish Virtual Library del año 2019.
  3. Hitler: A Biography. W. W. Norton & Company. 2010. ISBN 978-0-393-33761-7. 
  4. Living Judaism. New York: HarperCollins. 2007. p. 56-57. ISBN 0-06-062179-6. https://archive.org/details/livingjudaismcom00dosi_139. 

Joajuha jehaijey