Tajikitã
Tajikitã —héra tee niko Tavakuairetã Tajikitã (Tajíke ñe'ẽme (Peysiañe'ẽ): Ҷумҳурии Тоҷикистон, Jumhurii Tojikiston; Rrusiañe'ẽ: Республика Таджикистан, Respúblika Tadzhikistán)— ha'e peteĩ tetã hekosãsóva yguasu rembe'y'ỹva ojejuhúva Mbyte Ásiape. Ijyvy apekue ohupyty amo 144 100 km²[1] ha oiko amo 8 sua tapichakuéra upépe, ojepapaháicha ary 2013-pe. Ijerére ojejuhu ñemby gotyo tetã Ahyganitã, kuarahyreike gotyo Uvekitã, Kirigitã yvate gotyo, ha Chína Tetarã Retã kuarahyresẽ ngotyo. Tajikekuéra rekoha tee ha'e akue Tajikitã ymaguare guive, ha yvy ko'ãga oĩ Ahyganitã ha Uvekitã retãme. Itavusu ha'e Dusambe.
| Tavakuairetã Tajikitã | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tajikitã | ||||
| ||||
|
Tetã Momorãhéi: Суруди Миллии Тоҷикистон Surudi Milli (Peysiañe'ẽ: «Tetã Tajikitã momorãhéi») | ||||
.svg) | ||||
| Tavusu (ha táva tuichavéva) |
Dusambe | |||
| Ñe'ẽnguéra | Tajíke ñe'ẽ (Peysiañe'ẽ) | |||
| Tetãygua réra | Tajíke, Tajikitãgua | |||
| Tekuái reko | Tavakuairetã mburuvichavy rapépe | |||
| Tendota Sãmbyhyhára peteĩha |
Emomalii Rahmon Kokhir Rasulzoda | |||
| Tetã Amandaje | Asamblea Suprema de Tayikistán | |||
| Sãso • Jekuaauka • Tee |
Joaty Soviétiko pegua 9 jasyporundy ary 1991 25 jasypakõi ary 1991 | |||
| Yvy apekue | Ñemoĩha 92.º | |||
| • Opaite | 144100 km²[1] | |||
| • Y (%) | 0,3 | |||
| Tembe'y | 4130 km[1] | |||
| Y rembe'y | 0[1] | |||
| Yvyty yvatevéva | Pico Ismail Samani | |||
| Ava hetakue | Ñemoĩha 98.º | |||
| • Estimación | 8.610.000 hab. (2015) | |||
| • Hetakue | 7 564 500 hab. (2010)[2] | |||
| • Typy'ũ (est.) | 48,6 hab./km² | |||
| PIB (PPA) | Ñemoĩha 128.º | |||
| • Opaite (2017) | US$ 27.802 sua | |||
| • Per cápita | US$ 3.146 | |||
| IDH (2015) |
 0,627[3] (129.º) – Mbyte | |||
| Viru |
Somoni (TJS, TSO) | |||
| Ára | UTC +5 | |||
| • Arahakúpe | Ndorekói | |||
| ISO Jehero | 762 / TJK / TJ | |||
| Tetã renda tee Ñandutíme |
.tj | |||
| Tetã pumbyry papapy |
+992 | |||
| Tetã puhoe papapy |
EYA-EYZ | |||
| Tetã aviõ papapy | EY | |||
| Mba'yrumýi papapy tee | TJ | |||
| COI Jehero | TJK | |||
| Opaite Tetã Yvýgui | ||||
| [editar datos en Wikidata] | ||||
Tajikitã yvy apekue ko'ãgagua ha'e akue avano'õ ymaguare opaichagua rekoha, umíva mbytépe oĩ ku táva tujaite héra Sarazm, táva ymaite ojejapo amo ary 1500 Kirito mboyve,[4] ku táva oĩ heta mburuvi ambuéva ipoguýpe. Tajikitã yvy apekuére ohasa mburuvi ha avano'õ opaichagua, umíva mbytépe oĩ Akeméne mburuvi, Sasã mburuvi, Mongólia mburuvi, ha Rrúsia mburuvi. Joaty Soviétiko oñemopehẽ rire, Tajikitã ohupyty isãso ary 1991-pe. Isãso rire oñepyrũ ñorairõ ko tetãme, ary 1992 guive 1997 meve.
Tajikitã ha'e peteĩ tavakuairetã mburuvicharapépe oñemohendáva irundy tetãvore rupive. Poapy sua Tajikitã retãygua pehẽngue tuichavéva ijypykuekuéra niko tajíke ñemoñarégui ha oñe'ẽ hikuái tajíke ñe'ẽ (Peysiañe'ẽ), hákatu oĩ heta tapicha oñe'ẽva gueteri Rrusiañe'ẽ. Yvytykuéra oñuãmba amo 90% ko tetã apekuégui. Amo 20% umi Tajikitã retãyguágui orekónte 1,25 dólar oiko hag̃ua ára ha ára.[5]
Mandu'apy
jehaijey- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 CIA. «Tayikistán - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 10 de febrero de 2017.
- ↑ The World Factbook. CIA. «Central Asia: TajikistánArchive copy» (en inglés). Archivado desde el original, el 2007-06-122007-06-12. Ojehechákuri árape: 2018-09-132018-09-13.
- ↑ Informe sobre Desarrollo Humano 2016 Consultado el 12 de mayo de 2017
- ↑ «Proto-urban Site of Sarazm». UNESCO. Ojehechákuri árape: 9 de agosto de 2014.
- ↑ «UNDP: Índices de desarrollo humano - Cuadro 3: Pobreza e ingresos (Población bajo la línea de pobreza (2000-2007))» (PDF). Ojehechákuri árape: 15 de enero de 2009.
Joaju
jehaijey
Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Tajikitã reheguaCommons.- Tajikitã rekuái henda tee
- Página turística del gobierno de Tayikistán
|
Ahyganitã | Arávia Saudíta | Ayméña | Aservaijã | Chína Tetarã Retã | Arávia Emiráto Joapykuéra | Filipína | Hapõ | Horytáña | Índia | Indonésia | Irã | Irake | Israel | Jemẽ | Kambója | Kasahitã | Katára | Kirigitã | Kuáite | Kuarahyresẽ Timor | Láo | Lívano | Malásia | Mayndíva | Miama | Mongólia | Mburunéi | Nepal | Ñemby Koréa | Omána | Pakitã | Paletína | Rrúsia | Singapúra | Síria | Siri Lãka | Tajikitã | Tailándia | Tuykía | Tuykomenitã | Uvekitã | Varéĩ | Vangyladẽ | Vienã | Vutã | Yvate Koréa |