Tavakuairetã Kóngo
Tavakuairetã Kóngo térã Tetã Kóngo (Hyãsiañe'ẽme: République du Congo; lingalañe'ẽme: Repubilika ya Kongo; kikongo ñe'ẽme: Repubilika ya Kongó), ojeikuaa avei Congo-Brazzaville ha Kóngo réraicha, ha'e peteĩ tetã hekosãsóva Mbyte Áfrika-pe.
| Tavakuairetã Kóngo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Tavakuairetã Kóngo | ||||
| ||||
|
Tetã ñe'ẽ akã: Unité, travail et progrès (Hyãsiañe'ẽme: 'Joaty, mba'apo ha tenonderã') | ||||
|
Tetã Momorãhéi: La congolaise (Hyãsiañe'ẽme: «Kuña Kóngogua») | ||||
.svg) | ||||
| Tavusu (ha táva tuichavéva) | Brazzaville | |||
| Ñe'ẽnguéra | Hyãsiañe'ẽ, lingala, kikongo | |||
| Tetãygua réra | Kóngogua, Tetã Kóngogua | |||
| Tekuái reko | Tavakuairetã mburuvicharapépe | |||
| • Tendota | Denis Sassou-Nguesso | |||
| • Sãmbyhyhára peteĩha | Anatole Collinet Makosso | |||
| Tetã Amandaje | Parlamento de la República del Congo | |||
| Sãso • Hyãsia Joatýpe • Sãsoite • Tekoha tetã • Ko'ãgagua |
Hyãsia pegua 5/10 ary 1958 15/08 ary 1960 31/01 ary 1969 31/08 ary 1992 | |||
| Yvy apekue | Ñemoĩha 64.º | |||
| • Opaite | 342 000 [1] km² | |||
| • Y (%) | 3,3% | |||
| Tembe'y | 5 008 km [1] | |||
| Y rembe'y | 169 km [1] | |||
| Yvyty yvatevéva | Monte Nabemba | |||
| Ava hetakue | Ñemoĩha 124.º | |||
| • Hetakue | 4.662.446[2] hab. | |||
| • Typy'ũ | 12,8 hab./km²* | |||
| PIB (PPA) | Ñemoĩha 128.º | |||
| • Opaite (2016) | US$ 31.157 sua | |||
| • Per cápita | US$ 6.985 | |||
| IDH (2015) |
 0,592[3] (135.º) – Mbytegua | |||
| Viru |
Franco CFA de África Central (XAF) | |||
| Ára | CET (UTC+1) | |||
| • Arahakúpe | CEST (UTC+1) | |||
| ISO Jehero | 178 / COG / CG | |||
| Tetã renda tee Ñandutíme |
.cg | |||
| Tetã pumbyry papapy |
+242 | |||
| Tetã puhoe papapy |
TNA-TNZ | |||
| COI Jehero | CGO | |||
| Opaite Tetã Yvýgui | ||||
| [editar datos en Wikidata] | ||||
Ijerére ojejuhu yvate gotyo tetã Kamerũ ha Tetã Mbyteafrikagua, ñemby ha kuarahyresẽ ngotyo ojejuhu upe Tetã Jekopytyjoja Kongo (Sáire tetãkue), kuarahyreike gotyo ojejuhu Gavõ ha ñemby kuarahyreike gotyo ojejuhu paraguasu Atlántiko ha peteĩ tetã pehẽnguemi Angola pegua (Cabinda).
Umi Tetã Kóngogua hetakue ndohasái 5.000.000 tekovekuéra.[2] Umi ñe'ẽ tee ha'e Hyãsiañe'ẽ, kikongo ha lingala ñe'ẽ; umi jeroviapy ijypykuégui ha'e orekovéva tapichakuéra ojeroviáva. Tetã Kóngo ipirapire mba'apo ñemohenda oiko gueteri ñemitỹre ha itakyra ñemúre.
Karaikuéra Európa pegua oguahẽ va'ekue Kóngo retãme amo sa'ary XVI iñepyrũme. Hyãsia ojapo ikolóniarã Kóngo retãme, ha ombohéra «Kóngo Hyãsia pegua». Ohupyty rire isãso sa'ary XX imbytépe, Tetã Kóngo ohasa heta tekuái mbarete ha vai rupive ohupyty peve jekopytyjoja aty ojokuaikuaáva hetáva rupive. Itavusu ha'e táva Brazzaville, táva opytáva ysyry Kóngo rembe'ýre, upe Tetã Jekopytyjoja Kongo itavusu renondépe, táva Kinsasa.
Mandu'apy
jehaijey- ↑ 1,0 1,1 1,2 CIA. «República del Congo - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 5 de febrero de 2017.
- ↑ 2,0 2,1 CIA (2017). «Congo, Republic of theArchive copy» (en inglés). The World Factbook. Archivado desde el original, el 2020-08-312020-08-31. Ojehechákuri árape: 22 de mayo de 20172018-02-11.
- ↑ Informe sobre Desarrollo Humano 2016 Consultado el 22 de mayo de 2017
Joaju
jehaijey
Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Tavakuairetã Kóngo reheguaCommons.- Congo Site Página oficial del Gobierno de la República del Congo
- Los pigmeos baka de Camerún y de Congo Cultura y música de los primeros habitantes de Congo
- Perfil de la República del Congo en el sitio de BBC News
|
Angola | Arhélia | Cháde | Ehíto | Erityréa | Eswatini | Etiopía | Gámbia | Gána | Gavõ | Ginéa | Ginéa Ekuatogua | Ginéa Mbisáu | Jimbúti | Kamerũ | Kávo Véyde | Kéña | Komóra | Lesóto | Livéria | Lívia | Maláui | Mali | Mandagaka | Marfil Rembe'y | Marruéko | Maurísio | Mauritáña | Mosambíke | Mbenĩ | Namívia | Nihéria | Níher | Rruánda | Sámbia | Santo Tome ha Príncipe | Séichele | Senegal | Siérra Leõ | Simbávue | Somália | Sudano | Tavakuairetã Kóngo | Tãsáña | Tetã Jekopytyjoja Kongo | Tetã Mbyteafrikagua | Tógo | Tunísia | Ugánda | Votusuana | Vukína Fáso | Vurundi | Yvyáfrika | Yvy Sundã |