Esuatíni, héra teéva ha'e hína Tavetã Esuatíni (suasi ñe'ẽme: Umbuso eSwatini; ingyaterrañe'ẽme: Kingdom of Eswatini), ha'e peteĩ tavetã hekosãsóva michĩ ha y rembe'y'ỹva opytáva yvyrusu Áfrika iñemby gotyo, kuarahyresẽ gotyo umi Yvytyrysýi Drakensberg, Yvyáfrika ha Mosambíke imbytépe, ko tetã rekuái reko niko oporokuáiva peteĩme pavẽ. Ko tavayguakuéra oguereko tenonderãite umi etnia suazi. Ñe'ẽ ojeipysóva ha'e Swazi (siSwati en forma nativa). Umi suázi omopyenda irréino sa'ary XVIII mbytépe Ngwane III poguýpe.[2] Tetã ha Swazi oguenohẽ héra Mswati II-gui, mburuvicha guasu sa'ary XIX-pegua, ipoguýpe oñembotuichave ha oñembojoaju tetã; ijyvy rembe’y ojejapo ary 1881-pe, pe Scramble for Africa mbytépe.[3] Oiko rire Ñorairõ Boer Mokõiha, ko mburuvicha guasu, hérava Suazilandia, ha'e peteĩ tetãvore yvate comisión Vyretáña pegua ary 1903 guive ohupyty jey peve isãsopaite ára 6 jasypoteĩ ary 1968-pe.[4] Jasyrundy ary 2018-pe, oñemoambue héra oficial Reino de Suazilandia-gui Reino de Eswatini-pe, ha'éva pe téra ojeporúva jepi Swazi-pe.[5][6][7]

Umbuso weSwatini
Kingdom of Eswatini

Tavetã Esuatíni
Eswatini


Poyvi

Ha'erã'i
Tetã ñe'ẽ akã: Siyinquaba
(suasi ñe'ẽ: 'Ñande ha'e óga mbarete')
Tetã Momorãhéi: Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati
(suazi: 'Jára ore Tupã, suasi kuéra rovasa Ijára')
Tavusu Mbabane
Lobamba
Táva tuichavéva Manzini
Ñe'ẽnguéra Suasi ñe'ẽ ha ingyaterrañe'ẽ
Tetãygua réra suasi
Tekuái reko Porokuái peteĩme pavẽ
Mburuvicha guasu
Ndlovukati
Sãmbyhyha peteĩha
Mswati III
Reina Ntombi
Cleopas Dlamini
Tetã Amandaje Parlamento de Esuatini
Sãso
 • Arange
Tavetã Joaju pegua
6 jasyporundy ary 1968-pe
Yvy apekue Ñemoĩha 152.º
 • Opaite 17 363 km²
 • Y (%) 0,9
Tembe'y 535 km
Y rembe'y 0 km
Yvyty yvatevéva Monte Emlembe
Ava hetakue Ñemoĩha 154.º
 • Hetakue 1 093 238 (2017) hab.
 • Typy'ũ 68,2 hab./km²*
PIB (PPA) Ñemoĩha 147.º
 • Opaite (2009) US$ 5 761 mill.
 • Per cápita US$ 4 965
IDH (2012) 0,536[1] (141.º) – Medio
Viru Lilangeni (L, E, SZL)
Ára UTC + 2
 • Arahakúpe Ndorekói
Tetã renda tee Ñandutíme .sz
COI Jehero SWZ
Opaite Tetã Yvýgui
[editar datos en Wikidata]

Esuatíni iñemohenda irundy tetãvorére. Oguereko mokõi tavusu: Mbabane, táva ojokuáiva ha Lobamba, táva orekóva tavetã iñemohendaha ha oguerekóva Tetã Tekojoja Ruvicha. Táva orekovéva tapicha kuéra ipype ha'e Manzini, oguerekóva 100.000 tapicha kuéra.

Tetãvore Esuatíni pegua.

Esuatíni iñemohenda irundy tetãvorére; umíva iñemohenda 55 tinkhundla rehe, ha umíva iñemohenda Imiphakatsi rehe:

  1. Hhohho
  2. Lubombo
  3. Manzini
  4. Shishelweni

Mandu'apy

jehaijey
  1. Informe sobre desarrollo humano 2013 (html) Consultado el 8 de agosto de 2013
  2. Kings, Commoners and Concessionaires. Great Britain: Cambridge University Press. 1982. pp. 9–27. ISBN 0521242703. 
  3. The Swazi: A South African Kingdom. Holt, Rinehart and Winston. 1986. pp. 9–10. 
  4. The Kingdom of Swaziland: Studies in Political History. Greenwood Publishing Group. 1999. ISBN 0313306702. 
  5. Mandu'apýpe ojejavy: Etiqueta <ref> no válida; no se ha definido el contenido de las referencias llamadas KingdEswatini
  6. "Swaziland facts and guide as the country renamed the Kingdom of Eswatini (in en-US)." 20 April 2018.
  7. "UN Member States." United Nations: 30 May 2018.


Áfrika

Angola | Arhélia | Cháde‎ | Ehíto | Erityréa | Eswatini | Etiopía | Gámbia‎ | Gána | Gavõ‎ | Ginéa | Ginéa Ekuatogua‎ | Ginéa Mbisáu‎ | Jimbúti‎ | Kamerũ | Kávo Véyde‎ | Kéña‎ | Komóra‎ | Lesóto‎ | Livéria‎ | Lívia | Maláui‎ | Mali | Mandagaka | Marfil Rembe'y‎ | Marruéko‎ | Maurísio‎ | Mauritáña‎ | Mosambíke | Mbenĩ‎ | Namívia‎ | Nihéria | Níher‎ | Rruánda‎ | Sámbia | Santo Tome ha Príncipe‎ | Séichele‎ | Senegal | Siérra Leõ‎ | Simbávue | Somália | Sudano | Tavakuairetã Kóngo | Tãsáña | Tetã Jekopytyjoja Kongo | Tetã Mbyteafrikagua | Tógo | Tunísia | Ugánda | Votusuana | Vukína Fáso | Vurundi | Yvyáfrika‎ | Yvy Sundã